اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر پذیرش و تعهد با تمرکز بر شفقت به خود بر طرحواره‌های هیجانی و همدلی زوجین

زمینه: طرحواره‌های هیجانی مشکل‌ ساز نه تنها با احساسات، بلکه با اختلافات زناشویی، کاهش ذهن‌آگاهی، دیدگاهی منفی در باره هیجانات خود و راهبردهای مقابله‌ای مشکل‌ساز مانند اجتناب، نشخوار فکری یا سرزنش خود و دیگران مرتبط هستند. از سوی دیگر، همدلی با توانایی درک تجربه عاطفی دیگران، شاخص‌های بهزیستی روانشناختی را افزایش می‌دهد و کیفیت طرحواره‌های هیجانی را بهبود می‌بخشد. پژوهش‌ها حاکی از اثربخشی درمان تلفیقی پذیرش و تعهد با شفقت بر نگرانی، نشخوار فکری، اضطراب اجتماعی و روابط زوجین می‌باشد، اما در زمینه کاربرد این درمان در جامعه مورد مطالعه، شکاف تحقیقاتی وجود دارد. هدف: پژوهش‌حاضر به دنبال بررسی اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر پذیرش و تعهد با تمرکز بر شفقت به خود بر طرحواره‌های هیجانی و همدلی زوجین بود. روش: روش پژوهش، شبه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون، پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمام زوجینی بود که در نیمه اول سال 1400 به مراکز مشاوره شهر تهران مراجعه کردند. حجم نمونه 36 نفر و روش نمونه‌گیری، هدفمند با جایگزینی تصادفی بود. گروه آزمایش، مداخلات را به صورت 8 جلسه هفتگی 90 دقیقه‌ای گروهی دریافت کرد. ابزار پژوهشی، مقیاس طرحواره‌های هیجانی لیهی ii (2002) و مقیاس همدلی اساسی جولیف و فارینگتون (2006) بود. داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس آمیخته و نرم‌افزار تحلیل آماری 25-spss تجزیه و تحلیل شد. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد مداخله شناختی مبتنی بر پذیرش و تعهد با تمرکز بر شفقت به خود، به صورت معناداری متغیر طرحواره‌های هیجانی (0/001 >p) و متغیر همدلی (0/001 >p) را تحت ‌تاثیر قرار داده است. نتایج پیگیری حاکی از پایداری اثربخشی بود. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که درمان شناختی مبتنی بر پذیرش و تعهد با تمرکز بر شفقت به خود، مداخله‌ای موثر بر طرحواره‌های هیجانی و همدلی زوجین است. بنابراین برای اصلاح طرحواره‌های هیجانی مشکل‌ساز و افزایش همدلی زوجین می‌توان از مداخلات شناختی مبتنی بر پذیرش و تعهد با تمرکز بر شفقت به خود استفاده کرد.

the efficacy of cognitive therapy based on acceptance and commitment with a focus on self-compassion emotional schemas and empathy in couples

background: problematic emotional schemas are not only associated with emotions, but also with marital discord and decreased mindfulness, a negative view of one’s emotions, and problematic coping strategies such as avoidance, rumination, or blaming oneself and others. on the other hand, empathy with the capability of understanding another’s emotional experience increases psychological well-being indicators and improves the quality of emotional schemas. research shows the efficacy of acceptance and commitment therapy integrated with compassion on worry, rumination, social anxiety, and the relationship of couples; but there is a research gap in the application of this treatment in the studied community.aims: the present study sought to investigate the efficacy of cognitive therapy based on acceptance and commitment, with a focus on self-compassion emotional schemas, and empathy in couples.method: the research method was quasi-experimental based on a pre-test, post-test design, and follow-up with the control group. the statistical population consisted of all couples who were referred to counseling centers in tehran in the first half of 1400. the sample size was 36 people and the sampling method was purposive with random replacement. the experimental group received the interventions in 8 weekly 90-minute group sessions. the research instruments included leahy’s emotional schemas scale ii (2002) and jolliffe and farrington’s basic empathy scale (2006). the data were analyzed using mixed analysis of variance and spss-25 statistical analysis software.results: the results showed that cognitive intervention, based on acceptance and commitment with a focus on self-compassion, affect the variables of emotional schemas (p< 0.001) and empathy(p< 0.001) significantly. follow-up results showed stability in efficacy.conclusion: the results indicated that cognitive therapy based on acceptance and commitment with a focus on self-compassion influenced the emotional schemas and empathy in couples. thus, cognitive therapy based on acceptance and commitment with a focus on self-compassion could be used to correct problematic emotional schemas and to increase empathy in couples.