روابط ساختاری ابعاد شخصیتی هورنای و تاب‌آوری با گرایش به اعتیاد در دانشجویان

زمینه: گرایش به اعتیاد به عنوان یک مسئله اجتماعی علل مختلفی دارد، ویژگی‌های شخصیتی (عامل روان‌شناختی) و تاب‌آوری (عامل محافظت‌کننده) از جمله عوامل فردی هستند که در گرایش به اعتیاد نقش دارند، اما هنوز پژوهشی که گرایش به اعتیاد، ابعاد شخصیتی هورنای و تاب‌آوری را در یک مدل ساختاری بررسی کند انجام نشده است. هدف: این پژوهش با هدف بررسی روابط ساختاری بعدهای شخصیتی هورنای و تاب‌آوری با گرایش به اعتیاد انجام شد. روش: روش: پژوهش حاضر، توصیفی و از نوع همبستگی و معادلات ساختاری بود. جامعه آماری دانشجویان دانشگاه آزاد تهران در سال تحصیلی 1399-1400 بودند، تعداد 387 نفر به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به پرسشنامه های سه‌بعدی هورنای-کولیچ (2012)، تاب‌آوری کانر-دیویدسون (2003) و مقیاس ایرانی آمادگی اعتیاد به مواد مخدر (زرگر و همکاران، 1385) پاسخ دادند. داده‌های به‌دست‌آمده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر مورد تجزیه‌ و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد که ابعاد شخصیتی مطیع، پرخاشگرانه و دوری‌گزین و تاب‌آوری به ترتیب با ضرایب استاندارد 0/284، 0/324، 0/320 و 0/611- اثر مثبت و منفی معنی‌داری بر گرایش به مصرف مواد دارند، همچنین تاب‌آوری نقش میانجی‌گر در ارتباط بین ابعاد شخصیتی هورنای و گرایش به اعتیاد ندارد. بنابراین مدل فرضی اصلاح شد و مدل نهایی پژوهش با استفاده از شاخص‌های برازندگی تائید شد. نتیجه‌گیری: بنابراین می‌توان گفت که احتمالاً ویژگی‌های شخصیت روان‌رنجور و تاب‌آوری به ترتیب در افزایش و کاهش گرایش به اعتیاد نقش دارند و روابط بین فردی در این روابط نقش اساسی دارند که در تدوین مداخلات پیشگیرانه گرایش به اعتیاد می‌توان آن را در نظر گرفت.

structural relationships of horney's personality dimensions and resilience with addiction tendency in students

background: tendency to addiction as a social problem has various causes, which personality traits (psychological factor) and resilience (protective factor) are among the individual factors that play a role in the tendency to addiction. but research examining the propensity for addiction, horned personality traits, and resilience in a structural model has not yet been conducted.aims: the aim of this study was to investigate the structural relationships between horney’s personality dimensions and resilience with addiction tendencies.methods: the present study was a descriptive correlation and structural equation. the statistical population of the students of tehran azad university in the academic year 1399-1400, 387 people were selected by convenience sampling method and three-dimensional questionnaires of horney-kolich (2012), connor-davidson (2003) and iranian drug addiction readiness scale (zargar et al., 2008) responded. the obtained data were analyzed by pearson correlation coefficient and path analysis.results: the results showed that the dimensions of obedient, aggressive, and distant personality and resilience with standard coefficients of 0.284, 0.324, 0.320, and -0.611, respectively, had a significant positive and negative effect on the tendency to consume substances. also, resilience does not play a mediating role in the relationship between horney’s personality dimensions and addiction tendencies. therefore, the hypothetical model was modified and the final model of the research was approved using fitness indicators.conclusion: therefore, it can be said that personality traits play a role in addiction tendency and may be effective in developing preventive interventions for addiction tendency.