مقایسه اثربخشی روش های آموزش بازتوانی شناختی رایانه ای و آموزش نقشه مفهومی بر توجه و تمرکز و درک مطلب دانش آموزان دارای نقص توجه و تمرکز

زمینه: نقص توجه و تمرکز یکی از اختلالات شایع دوران کودکی و بزرگسالی است و بر روی عملکرد و انگیزه تحصیلی بسیاری از دانش آموزان تاثیر منفی به جا گذاشته است. سوال پژوهش حاضر این است که آیا آموزش بازتوانی شناختی رایانه ای و آموزش نقشه مفهومی بر روی توجه و تمرکز و درک مطلب اثربخش هستند؟ و کدام اثربخش تر است؟ هدف: هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی آموزش بازتوانی شناختی رایانه ای و آموزش نقشه مفهومی بر توجه و تمرکز و درک مطلب دانش آموزان دارای نقص توجه و تمرکز بود. روش: پژوهش حاضر یک مطالعه آزمایشی و طرح پژوهش پیش آزمون – پس آزمون با گروه گواه می باشد. جامعه پژوهش شامل کلیه نوجوانان دختر مدارس متوسطه اول شهر تهران که در سال تحصیلی 1400-1399 مشغول به تحصیل بودند. نمونه پژوهش شامل 60 دانش آموز بودند که به روش تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. سپس در 3 گروه با شرایط مکانی و زمانی مشابه به صورت تصادفی گمارده شدند. نوجوانان گروه آموزش بازتوانی شناختی رایانه ای، در معرض آموزش برنامه کاپیتان لاگ در 8 جلسه 30 دقیقه ای قرار گرفتند، گروه دوم آموزش نقشه مفهومی را در هم زمان مشابه دریافت کردند و گروه گواه هم دقیقاً در معرض همان زمان و جلسات با آزمایش گر اما بدون هیچ گونه مداخلاتی قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس چندمتغیری استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان دادند آموزش بازتوانی شناختی رایانه ای بر توجه و تمرکز دانش آموزان دارای نقص توجه و تمرکز اثربخش بود درحالی که آموزش نقشه مفهومی بر توجه و تمرکز اثربخش نبود و همچنین آموزش نقشه مفهومی بر درک مطلب اثربخش بود درحالی که بازتوانی شناختی رایانه ای بر درک مطلب اثربخش نبود. از بین دو روش آموزشی روش آموزش بازتوانی شناختی رایانه ای بر توجه و تمرکز اثربخش تر بود و بین دو روش آموزشی بر روی درک مطلب تفاوت معناداری نشان داده نشد. نتیجه‌گیری: آموزش بازتوانی شناختی رایانه ای با ایجاد محیط جذاب آموزشی می تواند به عنوان یک درمان مکمل در کنار مداخلات آموزشی دیگر برای افزایش توجه و تمرکز استفاده شود. همچنین آموزش نقشه مفهومی منجر به کسب و بازسازی ساختارهای شناختی و افزایش درک مطلب این دانش آموزان می گردد.

comparison of the efficacy of computer cognitive rehabilitation training methods and concept map training on the attention, focus and comprehension of add students

background: attention deficit hyperactivity disorder is one of the most common disorders in childhood and adulthood and has a negative impact on the performance and academic motivation of many students. the research is whether computer cognitive rehabilitation training and concept map training are effective on attention and concentration and comprehension? and which is more effective?aims: the aim of this study was to compare the effectiveness of computer cognitive rehabilitation training and concept map training on attention and concentration and comprehension of students with attention deficit and concentration.methods: the present study is a pilot study and research design pre-test post-test with a control group. the study population included all female adolescents in the first secondary schools of tehran who were studying in the academic year 1300-1499. the sample of the study included 60 students who the multi-stage random method was selected and then randomly assigned to 3 groups with similar spatial and temporal conditions.the adolescents in the computer cognitive rehabilitation training group were exposed to the captain log program in 8 sessions of 30 minutes, the second group was trained in the map. they received a similar concept at the same time, and the control group was exposed to exactly the same time and meetings with the experimenter but without any intervention, and multivariate analysis of covariance was used to analyze the data.results: the results showed that computer cognitive rehabilitation training was effective on students’ attention and concentration deficits while concentration map training was not effective on attention and concentration and also concept map training was effective on comprehension while computer cognitive rehabilitation training was effective on comprehension was not effective. between the two training methods, the computer cognitive rehabilitation training method was more effective on attention and concentration and there was no significant difference between the two training methods on comprehension.conclusion: computer cognitive rehabilitation training can be used as a complementary therapy along with other educational interventions to increase attention and concentration by creating an attractive educational environment. also, concept map training leads to the acquisition and reconstruction of cognitive structures and increase comprehension of these students.