رابطه توانایی‌های شناختی و رفتار تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران بورس با میانجی‌گری خودکارآمدی مالی و سواد مالی

زمینه: پژوهش‌های متعددی به پیش‌بینی رفتار تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاری به‌عنوان یکی از مهم‌ترین تصمیمات افراد و اثرات سواد مالی بر آن پرداخته‌اند. اما پژوهشی که به نقش هم‌زمان میانجی خودکارآمدی مالی و سواد مالی در رابطه توانایی‌های شناختی و رفتار تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاری پرداخته باشد، مغفول مانده است. هدف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی رابطه میان توانایی‌های شناختی و رفتار تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاری سرمایه‌گذاران بورس اوراق بهادار تهران با نقش میانجی گر خودکارآمدی مالی و سواد مالی انجام شد. روش: در پژوهش توصیفی همبستگی حاضر، جامعه مورد مطالعه کلیه سرمایه‌گذاران فعال در بازار سرمایه ایران می‌باشند. از این جامعه آماری 380 نفر به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. در طی فرآیند نمونه‌گیری سعی گردید تا سرمایه‌گذارانی با حداقل یک سال سابقه فعالیت انتخاب شوند. ابزار پژوهش حاضر شامل پرسشنامه توانایی‌های شناختی نجاتی (1392)، پرسشنامه خودکارآمدی مالی لون (2011)، پرسشنامه سواد مالی بونگومین و همکاران (2016) و پرسشنامه رفتار تصمیم‌گیری لیم (2012) است. داده‌های جمع‌آوری‌شده با استفاده از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری مورد تجزیه‌وتحلیل قرارگرفته است. یافته ها: نتایج نشان داد که توانایی‌های شناختی با رفتار تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاری رابطه مثبت و معنی داری دارد (0/05>p). همچنین نتایج بوت استرپ نشان داد که خودکارآمدی مالی و سواد مالی می‌توانند رابطه میان توانایی‌های شناختی و رفتار تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاری را میانجی‌گری کنند (0/05 >p). نتیجه‌گیری: بهبود مهارت‌ها و توانایی‌های شناختی، خودکارآمدی مالی بالا و سواد مالی بالا، می‌توانند کیفیت رفتار تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران را تحت تاثیر قرار دهند. بنابراین لزوم توجه به این عوامل در بهبود کیفیت رفتار تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاری ضروری است.

the relationship between cognitive abilities and decision making behavior of exchange investors mediated by financial self-efficacy and financial literacy

background: numerous studies have predicted investment decisionmaking behavior as one of the most important decisions of individuals and the effects of financial literacy on it. but research that has simultaneously mediated the role of financial selfefficacy and financial literacy in relation to cognitive abilities and investment decisionmaking behavior has been neglected.aims: the aim of this study was to determine the relationship between cognitive abilities and investment decisionmaking behavior of tehran stock exchange investors with mediating role of financial selfefficacy and financial literacy.methods: in the present descriptivecorrelational study, the study population included all active investors in iran’s capital market. from the statistical population, 380 people were selected by available sampling method. during the sampling process, it was attempted to select investors with at least one year of activity in the capital market. the research instruments included the cognitive abilities questionnaire (nejati, 2013), the financial selfefficacy questionnaire (lown, 2011), the financial literacy questionnaire (bongomin et al, 2016), and the decision decision behavior questionnaire (lim, 2012). the collected data were analyzed by structural equation modeling.results: the results showed that cognitive abilities have a positive and significant relationship with investment decisionmaking behavior (p<0.05). bootstrap results also showed that financial selfefficacy and financial literacy can mediate the relationship between cognitive abilities and investment decisionmaking behavior (p<0.05).conclusion: improving cognitive skills and abilities, high financial selfefficacy and high financial literacy can affect the quality of investor’s decisionmaking behavior. therefore, it is necessary to pay attention to these factors in improving the quality of investment decisionmaking behavior.