طراحی مدل استقرار غنی سازی شغلی با تاکید بر بعد رفتاری کارکنان در سازمان‌های عمومی کشور

زمینه: پژوهش هایی که طی سال های اخیر در زمینه غنی سازی شغلی انجام شده است، عموماً متمرکز بر مدل ویژگی های شغلی هاکمن و اولدهام بوده است. این پژوهش با نگاهی گسترده تر و با ترکیب دو تئوری دیگر از قبیل تئوری اسنادی کار و مدل پردازش اطلاعات اجتماعی به بررسی موضوع غنی سازی شغلی پرداخته است. هدف: هدف این مطالعه طراحی مدل استقرار غنی سازی شغلی با تاکید بر بعد رفتاری در سازمان های عمومی کشور است. روش: این مطالعه یک پژوهش کیفی است و به منظور گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شد و بر اساس روش تحلیل محتوای کیفی به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته شد. مصاحبه شوندگان شامل دو گروه خبرگان دانشگاهی متخصص در زمینه مدیریت منابع انسانی و مدیران و معاونین در سازمان های عمومی با تاکید بر سازمان تامین اجتماعی، بودند. یافته ها: یافته های پژوهش بر چندین مقوله ی بنیادین و توسعه ای در راستای پیاده سازی و توسعه مفهوم غنی سازی شغلی در سازمان های عمومی، تاکید داشتند. از جمله می توان به مقوله ی سیاست گذاری های شغلی به عنوان عاملی اساسی و بنیادین در فرآیند غنی سازی شغلی، مقوله ی گرایش ها به غنی سازی شغلی به عنوان محورهای اصلی در طی این فرآیند؛ ادراکات روانشناختی کارکنان و پیامدهای شغلی به عنوان نتایج رفتاری و روانی حاصل از فرآیند غنی سازی شغلی و در نهایت عوامل محیطی به عنوان مقوله ای زمینه ای و موثر اشاره داشت. نتیجه‌گیری: آنچه که یافته ها در قالب مدل مفهومی نشان دادند اهمیت نگاه دیالکتیکی با قابلیت پویایی به موضوع غنی سازی شغلی بوده است. به طوری که، سازمان های عمومی به منظور افزایش ضریب تحقق پذیری غنی سازی شغلی در چارچوب شغلی و منابع انسانی، نیازمند توجه به دو عامل سیاست گذاری های شغلی و عوامل محیطی درون سازمانی هستند. چرا که، هر دوی عوامل می‌توانند جهت و سمت و سوی جزئیات غنی سازی شغلی به ویژه محورهای آن را در مسیر موفقیت و یا نقطه مقابل آن دستخوش تغییرات کنند.

designing the model of job enrichment establishment with the emphasis on employees behavioral dimension in iranian public organizations

background: research on job enrichment performed in the last decade has mainly focused on hackman and oldham’s job characteristics model. by considering a broader perspective and combining two theories of task attributes theory and social information processing model, the present study investigated job enrichment.aims: the purpose of this study was to design the model of job enrichment establishment with the emphasis on behavioral dimension in iranian public organizations (case study: social security organization).methods: the present study was qualitative research, and data was collected through semistructured interviews, and analyzed by qualitative content analysis method. interviewees included two groups of academic experts specializing in human resource management, and managers and deputies in public organizations.results: the results emphasized several fundamental and developmental categories for implementing and developing the concept of job enrichment in public organizations. for example, the category of job policymaking as a fundamental factor in the process of job enrichment; the category of trends in job enrichment as the main axes of the process; employee’s job psychological perceptions and job outcomes as behavioral and psychological outcomes of the job enrichment process; and, the environmental factors as an underlying and effective category.conclusion: what the findings showed in the form of a conceptual model was the importance of a dialectical view with a dynamic capability on the subject of job enrichment. thus, public organizations need to pay special attention to two factors of job policymaking and intraorganizational environmental factors to increase the feasibility of job enrichment in the job framework and human resources because both can change the direction of job enrichment details, especially its axes, towards either success or failure.