نقش میانجی‌گر اضطراب مدرسه و کنترل هیجانی در رابطه بین نیازهای اساسی روانشناختی با گرایش به مصرف مواد مخدر

زمینه: نوجوانی همراه با تحولات رشدی، بیولوژیکی، روانشناختی و رفتاری همراه است. بروز مشکلات هیجانی و ناتوانی در کنترل هیجانات ممکن است نوجوان را نسبت به رفتارهای پرخطر مانند سوء مصرف مواد آسیب پذیر نماید. افراد مستعد گرایش بیشتری به مصرف مواد دارند و با این مشغولیت ذهنی احتمال بیشتری وجود دارد که در دام اعتیاد بیفتند. توجه به اضطراب نوجوانان در مدرسه و نیازهای روانشناختی مانند ارتباط و دلبستگی، صمیمیت و استقلال باعث احساس شایستگی و خودکارآمدی درونی در نوجوانان می گردد. اما تاکنون بررسی این متغیرها در گرایش به مصرف مواد مخدر در یک مدل یکپارچه مورد بررسی قرار نگرفته است. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی‌گر اضطراب مدرسه وکنترل هیجانی در رابطه بین نیازهای اساسی روانشناختی با گرایش به مصرف مواد مخدر در دانش آموزان انجام گرفت. روش: این پژوهش از نوع مدل‌یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان مدارس متوسطه دوم شهر نور در سال تحصیلی 1401-1400 بودند که 250 نفر از آن‌ها به روش نمونه گیری خوشه‌ای انتخاب شدند. همه آن‌ها پرسشنامه‌های گرایش به مصرف مواد زرگر (1385)، نیازهای بنیادین روانشناختی دسی و رایان (2000)، اضطراب مدرسه فیلیپس (1987) و مقیاس کنترل هیجانی راجر و نشوور (1987) را به صورت مجازی تکمیل کردند. داده ها با آزمون همبستگی پیرسون و معادلات ساختاری تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد هر دو متغیر اضطراب مدرسه و کنترل هیجانی در رابطه نیازهای اساسی روانشناختی و گرایش به مصرف موارد مخدر نقش میانجی ‌داشته و کلیه مسیرهای مستقیم و غیرمستقیم بین متغیرها معنی‌دار (0/05 >p) بود. نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج این مطالعه می‌توان گفت مدل ساختاری پژوهش از برازش مطلوبی برخوردار بود و استفاده و آگاهی از متغیرهای پژوهش می‌تواند در گرایش نوجوانان به سوء مصرف مواد نقش تعیین‌کننده داشته باشد و لذا با ارتقای نیازهای اساسی روانشناختی و کنترل هیجانی و کاهش اضطراب مدرسه می‌توان از گرایش به مصرف مواد در نوجوانان جلوگیری کرد.

the mediating role of school anxiety and emotional control in the relationship between basic psychological needs and the tendency to use drug among

background: adolescence is associated with developmental, biological, psychological and behavioral changes. emergence of emotional problems and inability to control emotions may make teenagers vulnerable to risky behaviors such as substance abuse. predisposed people have a greater tendency to use drugs and with this mental occupation, there is a greater possibility that they will fall into the trap of addiction. paying attention to adolescents’ anxiety in school and psychological needs such as communication and attachment, intimacy and independence causes a sense of competence and inner self-efficacy in adolescents. but so far, the study of these variables in the tendency to use drugs has not been studied in an integrated model.aims: the present study was conducted with the aim of investigating the mediating role of school anxiety and emotional control in the relationship between basic psychological needs and the tendency to use drugs among students.methods: this research was structural equation modeling. the statistical population included all secondary school students of noor city in the academic year of 1401-1400, of which 250 were selected by cluster sampling. all of them completed zargar substance abuse questionnaires (2015), desi and ryan basic psychological needs (2000), phillips school anxiety (1987) and roger and nashover emotional control scale (1987) in virtual form. the data were analyzed by pearson’s correlation test and structural equations.results: the results showed that both variables of school anxiety and emotional control had a mediating role in relation to basic psychological needs and tendency to use drugs, and all direct and indirect paths between the variables were significant (p<0.05).conclusion: based on the results of this study, it can be said that the structural model of the research had a good fit and the use and awareness of the research variables can play a decisive role in the tendency of teenagers to abuse drugs, and therefore, by improving the basic psychological needs and emotional control and reducing school anxiety, it is possible to preventing the tendency to use drugs in teenagers.