اثربخشی آموزش نظم جویی هیجانی در مقایسه با آموزش ذهن آگاهی بر انعطاف پذیری شناختی و تعامل والد - فرزند در مادران دارای کودکان کم توان ذهنی خفیف

زمینه: بررسی پیشینه نشان می دهد که آموزش نظم جویی هیجانی و ذهن آگاهی هر یک منجر به ارتقاء انعطاف پذیری شناختی و تعامل والد فرزند شده اند؛ اما هنوز مشخص نیست کدام یک از این مداخلات می توانند در طول زمان اثربخشی بیشتری داشته باشند.هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی آموزش نظم جویی هیجانی و ذهن آگاهی بر انعطاف پذیری شناختی و تعامل والد فرزند در مادران دارای کودکان مبتلا به کم توانی ذهنی خفیف انجام شد.روش: پژوهش از نوع شبه تجربی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی مادران دارای کودکان مبتلا به کم توانی ذهنی خفیف مراجعه کننده به مدارس استثنایی شهر رشت در سال تحصیلی 991398 بودند. 36 نفر به روش در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه 12 نفری قرارگرفتند. گروه‌های آزمایش تحت آموزش نظم جویی هیجانی(8 جلسه 90 دقیقه‌ای) و ذهن آگاهی (8 جلسه 90 دقیقه ای) قرار گرفتند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه انعطاف پذیری شناختی (دنیس و وندروال، 2010) و مقیاس رابطه والد فرزند (پیانتا، 1994) بودند. تحلیل داده ها با روش تحلیل واریانس مختلط انجام شد.یافته ها: آموزش نظم جویی هیجانی و ذهن آگاهی بر بهبود انعطاف پذیری شناختی و تعامل والد فرزند و مولفه های آن ها در مراحل پس‌آزمون و پیگیری موثر بودند؛ همچنین در مرحله پیگیری تفاوت معناداری بین دو مداخله در این متغیرها مشاهده نشد (0/01 >p).نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج می توان گفت آموزش نظم جویی هیجانی و ذهن آگاهی با ارتقای بازسازی هیجانی، کاهش پردازش خود ارجاعی منفی و افزایش توانایی انجام رفتارهای هدفمند، آگاهی از تجربیات لحظه حاضر و برگرداندن توجه بر سیستم شناختی و پردازش کارآمدتر اطلاعات، در نهایت باعث بهبود انعطاف پذیری شناختی و تعامل والد فرزند مادران دارای کودکان مبتلا به کم توانی ذهنی خفیف شدند.

The efficacy of emotional regulation training in comparison with mindfulness training on cognitive flexibility and parent-child interaction in mothers of children with mild mental retardation

Background: Background studies show that emotional regulation and mindfulness training have each led to improved cognitive flexibility and parentchild interaction; But it is not yet clear which of these interventions can be most effective over time.Aims: The aim of this study was to compare the effectiveness of emotional regulation and mindfulness training on cognitive flexibility and parentchild interaction of mothers with children with mild mental retardation.Methods: The research was quasiexperimental with pretest, posttest design and followup with a control group. The statistical population of the study included all mothers with children with mild mental disabilities who referred to exceptional schools in Rasht in the academic year of 20192020. 36 people were selected by convenience sampling method and randomly divided into three groups of 12 people. The experimental groups were trained in emotional regulation (8 sessions of 90 minutes) and mindfulness (8 sessions of 90 minutes). Research instruments included the Cognitive Flexibility Questionnaire (Dennis and Vanderwall, 2010) and the ParentChild Relationship Scale (Pianta, 1994). Data analysis was performed using repeated measures ANOVA.Results: Emotional regulation and mindfulness training were effective in improving cognitive flexibility and parentchild interaction and their components in the posttest and followup stages; Also, in the followup stage, no significant difference was observed between the two interventions in these variables (P< 0.01).Conclusion: According to the results, it can be said that training in emotional regulation and mindfulness by promoting emotional reconstruction, reducing negative selfreferential processing and increasing the ability to perform purposeful behaviors, awareness of current experiences and returning attention to cognitive system and more efficient information processing, finally, improved cognitive flexibility and parentchild interaction of mothers with children with mild mental retardation.