بررسی نقش واسطه ای ذهن آگاهی در رابطه بین محیط حامی خودپیروی و تفکر انتقادی در دانش آموزان

زمینه: تفکر انتقادی از سازه های مهم و قابل توجه در سال های اخیر بوده است؛ اما شناسایی متغیرهای پیش بینی کننده آن در قالب یک مدل ساختاری و در محیط آموزشی تاکنون مورد بررسی قرار نگرفته است.هدف: هدف این پژوهش بررسی نقش ذهن آگاهی به‌عنوان متغیر واسطه ای در رابطۀ بین محیط حامی خودپیروی و تفکر انتقادی بود.روش: پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی و معادلات ساختاری بود. جامعه این پژوهش شامل همه دانش آموزان متوسطه دوم شهر شیراز در سال تحصیلی 99-1398 بود. از بین جامعۀ آماری، 525 نفر دانش آموز (301 دختر و 224 پسر) به روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. شرکت کننده ها به پرسشنامه‌های محیط یادگیری حامی خودپیروی (آسور و همکاران،2002؛ آسور، 2012)، ذهن آگاهی فرایبورگ (فرم کوتاه) (والاچ و همکاران، 2006) و تفکر انتقادی کالیفرنیا (فاسیون، 2013) پاسخ دادند. داده ها با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری و نرم افزار آماری amos و شاخص های برازندگی تحلیل شدند.یافته ها: نتایج نشان دادند که مدل پیشنهادی از برازش خوبی برخوردار است. ضرایب مسیر مستقیم بیانگر این بود که محیط حامی خودپیروی پیش بینی کننده معنی دار ذهن آگاهی (0/001 p<، 0/18 = β;) و تفکر انتقادی (0/001 p<، 0/18 = β;) بود. همچنین ذهن آگاهی پیش بینی کننده معنی دار تفکر انتقادی (0/001 p<، 0/28 = β;) بود. علاوه براین نتایج بیانگر این بود که ذهن آگاهی توانست نقش واسطه ای در رابطۀ بین محیط حامی خودپیروی با تفکر انتقادی ایفا نماید.نتیجه گیری: ویژگی های بافتی مانند محیط حامی خودپیروی در کنار عوامل درون فردی نظیر ذهن آگاهی، نقش مهمی در تفکر انتقادی دانش آموزان ایفا می کنند و توجه به آنها در برنامه ریزی های آموزشی و تربیتی ضروری است.

Investigating the mediating role of mindfulness in the relationship between autonomy supportive environmental and critical thinking in students

Background: Critical thinking has been one of the most important concepts in recent years; But the identification of predictor variables in the form of a structural model and in the educational environment has not been studied.Aims: The purpose of this study was to investigate the role of mindfulness as a mediator in the relationship between autonomy supportive environment and critical thinking.Methods: The research method is correlation and modeling of structural equations. The population of this study included all high school students in Shiraz city in the academic year 20192020. 525 students (301 girls and 224 boys) were selected by multistage cluster random sampling. Participants answered three questionnaires: autonomy supportive environmental scale (Assor and et al, 2002, Assor, 2012), Freiburg mindfulness questionnair (short form, Walach and et al, 2006), and California critical thinking test (Facione, 2013). Data were analyzed using structural equation modeling and AMOS software and fitness indicators.Results: The results showed that the proposed model has a good fit with data. Direct path coefficients indicated that the autonomy supportive environment was a significant predictor of mindfulness (P <0.001, β; = 0.18) and critical thinking (P <0.001, β; = 0.18). Mindfulness was also a significant predictor of critical thinking (P <0.001, β; = 0.28). In addition, the results indicated that mindfulness was able to play a mediating role in the relationship between autonomy supportive environment and critical thinking.Conclusion: Environmental characteristics such as autonomy supportive environmental along with interpersonal factors such as mindfulness play an important role in students #39; critical thinking and it is necessary to pay attention to them in educational planning.