الگوی ساختاری باورهای غیرمنطقی بر اساس ویژگی‌های شخصیتی و عزت نفس در دانشجویان: نقش واسطه‌ای تفکر انتقادی

زمینه: »تفکر انتقادی « فرآیندی است که به منظور تفسیر و ارزیابی اطلاعات و تجربیات مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما مسئله اصلی این است، آیا تفکر انتقادی می‌تواند بین باورهای غیرمنطقی و ویژگی‌های شخصیتی و عزت نفس نقش واسطه‌ای داشته باشد؟ هدف: ارائه مدلی برای پیش بینی باورهای غیرمنطقی بر اساس ویژگی‌های شخصیتی و عزت نفس در دانشجویان با نقش میانجی‌گری تفکرانتقادی بود. روش: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی و معادلات ساختاری بود و جامعه آماری 20984 هزار دانشجویان دختر و پسر مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران در نیمسال اول سال تحصیلی 981397 بودند. حجم نمونه 375 نفر برآورد شد که به صورت تصادفی طبقه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند و به پرسشنامه‌های باورهای غیرمنطقی خرسندپور، رضاخانی و شریفی (1399)، ویژگی‌های شخصیتی نئو مک‌کری و کاستا (2004)، عزت نفس روزنبرگ (1965) و تفکرانتفادی ریتکس (2003) پاسخ دادند. نتایج به وسیله ضرایب همبستگی و تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار spss و amos تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد از بین ویژگی‌های شخصیتی، روان‌رنجورخویی به صورت مثبت و بازبودن نسبت به تجربه و وظیفه‌شناسی به صورت منفی می‌توانند باورهای غیرمنطقی را پیش‌بینی کنند. عزت نفس و تفکرانتقادی نیز به صورت منفی باورهای غیرمنطقی را پیش‌بینی می‌کنند. یافته‌ها حاکی از آن است که تفکرانتقادی می‌تواند رابطه بین باز بودن نسبت به تجربه و وظیفه‌شناسی با باورهای غیرمنطقی را به صورت منفی؛ و رابطه بین روان‌رنجورخویی و باورهای غیرمنطقی را به صورت مثبت میانجی‌گری کند. همچنین تفکرانتقادی می‌تواند رابطه بین عزت نفس و باورهای غیرمنطقی را به صورت منفی میانجی‌گری کند. در مجموع نتایج نشان داد ویژگی‌های شخصیتی، عزت نفس و تفکرانتقادی می‌توانند 36 درصد واریانس باورهای غیرمنطقی را تبیین کنند (0/05 >p). نتیجه‌گیری: تفکر انتقادی می‌تواند نقش واسطه‌ای بین باورهای غیرمنطقی با ویژگی‌های شخصیتی و عزت نفس در دانشجویان داشته باشد. از جمله دستاوردهای این پژوهش می‌تواند ترغیب درمانگران به ایجاد راهکارهایی برای تغییر در شناخت، افکار، عملکردها، عواطف و شناخت ابعاد شخصیتی دانشجویان به عنوان قشر جوان و فرهیخته جامعه باشد.

The structural pattern of irrational beliefs based on personality traits and self-esteem in students: the mediating role of critical thinking

Background: Critical thinking is a process used to interpret and evaluate information and experiences. But the main question is, can critical thinking mediate between irrational beliefs and personality traits and selfesteem? Aims: To provide a model for predicting irrational beliefs based on personality traits and selfesteem in students with the role of mediating critical thinking. Method: The present study was a descriptive study of correlation and structural equations and the Statistical population of 20984 thousand male and female students of Islamic Azad University, Science and Research Branch of Tehran in the first semester of the 139798 academic year. The sample size was estimated to be 375 people who were randomly selected from multistage classes to the questionnaires of irrational beliefs Khorsandpour, Rezakhani and Sharifi (1399), personality traits of Neo McCurry and Costa (2004), selfesteem Rosenberg (1965) and Ritex (2003). They replied. The results were analyzed by correlation coefficients and path analysis using SPSS and AMOS software. Results: The results showed that among personality traits, neuroticism in a positive way and openness to experience and conscientiousness in a negative way can predict irrational beliefs. Selfesteem and critical thinking also negatively predict irrational beliefs. Findings suggest that critical thinking can negatively correlate the relationship between openness to experience and conscientiousness with irrational beliefs; and positively mediate the relationship between neuroticism and irrational beliefs. Critical thinking can also negatively mediate the relationship between selfesteem and irrational beliefs. Overall, the results showed that personality traits, selfesteem and critical thinking can explain 36% of the variance of irrational beliefs (P< 0/05). Conclusions: Critical thinking can play a mediating role between irrational beliefs with personality traits and selfesteem in students. Among the achievements of this study can be encouraging therapists to create solutions to change the cognition, thoughts, actions, emotions and personality dimensions of students as a young and educated segment of society.