تجربه زیستۀ نوجوانان پسر از مکانیسم بی‌تفاوتی اخلاقی و قلدری: یک مطالعۀ نظریۀ زمینه‌ای

زمینه: قلدری به‌عنوان یکی از مسائل حل‌نشده در مدارس، پیامدهای نامطلوبی به بار می‌آورد، در ارتباط با قلدری عواملِ موثر نظیر بی‌تفاوتی اخلاقی حائز اهمیت است. با این ‌وجود مطالعۀ کیفی که به تدوین مدل بی‌تفاوتی اخلاقی و قلدری بپردازد انجام نشده است. هدف: کشف عوامل زمینه‌ای، فرآیندی و پیامدیِ بی‌تفاوتی اخلاقی در قلدری بود. روش: رویکرد پژوهش حاضر، کیفی با روش نظریه زمینه‌ای بود. جامعه آماری شامل تمامی دانش‌آموزان پسر دورۀ متوسطۀ اول و دوم در شهر ابهر بود. از طریق روش نمونه‌گیری هدفمند تعداد 17 دانش‌آموز، با میانگین سنی 15.5 سال در طی سال تحصیلی 98-97 انتخاب شدند. ابزار پژوهش در مطالعۀ حاضر مصاحبه نیمه ساختاریافته بود و تحلیل داده‌ها بر اساس روش‌شناسی کوربین و اشتراوس (2008) استفاده از نرم‌افزار atlas.ti 8 نسخۀ 2017 انجام شد. یافته‌ها: از میان 630 کد اولیه، 19 مضمون فرعی و 7 مضمون اصلی به دست آمد. نتایج حاصل نشان داد که طبقۀ مرکزی باورها و نگرش کارکردی به قلدری، تحت تاثیر عواملِ زیربنایی شامل تجربه‌های تعیین گر و جوّ خشونت و قلدری و عوامل فرآیندی شامل ادراک شناختی هیجانی ضعیف، ادراک اجتماعی معیوب و اِسنادهای بیرونی قرار دارد. نتیجه‌گیری: عوامل زمینه‌ای، فرآیندی و مقوله‌های مرتبط، منجر به استفاده از مکانیسم بی‌تفاوتی اخلاقی در ارتکاب قلدری را می‌شود.

Lived experience of adolescent boys with the moral disengagement mechanism and bullying: a grounded theory study

Background: Bullying, as one of the unsolved problems in schools, leads to undesirable consequences. Effective factors associated with bullying, like moral disengagement, are crucial. However, no qualitative study has been conducted to build a model for moral disengagement and bullying. Aims: Identifying fundamental, procedural, and consequential factors of moral disengagement in bullying. Method: The study was qualitative, based on grounded theory. The statistical population included all male students of middle and high schools of the Abhar city. 17 students and a focus discussion group with the average age of 15.5 were selected through purposive sampling in the 201819 academic year. The method was semistructured interviewing. Data analysis was performed using the Corbin and Straus methodology (2008) and the ATLAS.ti 8 software. Results: From initial 630 open codes, 19 secondary subjects and 7 main subjects were obtained. Results showed that the core category of beliefs and functional attitude to bullying are influenced by fundamental factors including determinant experiences, violent atmosphere, and bullying, and procedural factors including weak emotional perception, dysfunctional social perception, and externalization. Conclusions: Fundamental and procedural factors and related matters result in leveraging the moral disengagement mechanism and perpetrating bullying.