مقایسه اثربخشی بازتوانی شناختی با استفاده از کامپیوتر، یکپارچگی حسی و تلفیق این دو روش بر بهبود حافظه کاری دانش‌آموزان دارای ناتوانی‌های یادگیری خاص

زمینه: بهبود حافظه کاری دانش‌آموزان مبتلا به ناتوانی‌های یادگیری و کمک به پیشرفت تحصیلی آنها و نیز جلوگیری از آسیب‌های بعدی بسیار مهم است. پژوهش‌هایی در این زمینه صورت گرفته است، اما پژوهش‌های معدودی بازتوانی شناختی با استفاده از کامپیوتر، یکپارچگی حسی و تلفیق این دو روش را در بهبود حافظه کاری دانش‌آموزان دارای ناتوانی‌های یادگیری بررسی کرده‌اند. هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی بازتوانی شناختی با استفاده از کامپیوتر، یکپارچگی حسی و تلفیق این دو روش بر بهبود حافظه کاری دانش‌آموزان دارای ناتوانی‌های یادگیری خاص انجام شد. روش: روش پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه‌های نابرابر بود. جامعه آماری پژوهش حاضر، دانش‌آموزان دارای ناتوانی‌های یادگیری خاص مراجعه کننده به کلینیک‌های پندار و آتیه در شهر تهران در سال تحصیلی 98-1397 بودند، که از بین آنها 58 دانش‌آموز مبتلا به ناتوانی‌های یادگیری خاص به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند و در سه گروه آزمایش و یک گروه گواه به صورت تصادفی جایگزین شدند. 14 نفر در گروه آزمایشی اول مداخله بازتوانی شناختی با استفاده از کامپیوتر، 15 نفر در گروه آزمایشی دوم مداخله یکپارچگی حسی و 16 نفر در گروه آزمایشی سوم تلفیق این دو مداخله را دریافت کردند و 13 نفر در گروه گواه مداخله‌ای دریافت نکردند. برای اندازه گیری عملکرد حافظه کاری از آزمون ان بک (1958) استفاده شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر انجام شد. یافته‌ها: بازتوانی شناختی با استفاده از کامپیوتر، یکپارچگی حسی و تلفیق این دو روش به طور معنادار حافظه کاری را در دانش‌آموزان دارای ناتوانی‌های یادگیری خاص بهبود می‌بخشد (0/01 >p). اما بین این سه روش در بهبود حافظه کاری تفاوتی وجود ندارد. نتیجه‌گیری: می‌توان از بازتوانی شناختی با استفاده از کامپیوتر، یکپارچگی حسی و تلفیق این دو روش در بهبود حافظه کاری دانش‌آموزان دارای ناتوانی‌های یادگیری استفاده کرد.

Comparison of the effectiveness of computer assisted cognitive rehabilitation, sensory integration and combining these two methods on the improvement working memory of students with specific learning disabilities

Background: Improving the working memory of students with learning disabilities and helping them gain academic achievement as well as preventing further injuries are very important. Researches have been done in this field, but few researches examined computer assisted cognitive rehabilitation, sensory integration and combining these two methods to improve working memory in students with learning disabilitie. Aims: This study was carried out by the aim of comparing the effectiveness of computer assisted cognitive rehabilitation, sensory integration and combination of these two methods on improving working memory of students with specific learning disabilities. Method: The research method was quasiexperimental with a pretest/posttest design with unequal groups. The statistical population of the present study was students with specific learning disabilities who referred to Pendar and Atieh clinics in Tehran in the academic year 20192020, among them, 58 students with specific learning disabilities were selected by purposive sampling and were randomly replaced in three experimental groups and one control group. 14 people in the first experimental group received computer assisted cognitive rehabilitation intervention, 15 people in the second experimental group received the sensory integration intervention and 16 people in the third experimental group received a combination of these two interventions and 13 people in the control group did not receive the intervention. N back (1958) test was used to measure working memory performance. Data analysis was performed using variance analysis with repeated measures. Results: Computer assisted cognitive rehabilitation, sensory integration and combination of these two methods significantly improve working memory in students with specific learning disabilities (P< 0/01). However, there is no difference between these three methods in improving working memory.Conclusions: Computer assisted cognitive rehabilitation, sensory integration, and a combination of these two methods can be used to improve the working memory of students with learning disabilities.