|
|
تدوین مدل پیش بینی آمادگی به اعتیاد بر اساس باورهای فراشناختی و هیجان خواهی: نقش واسطه ای پنج عامل بزرگ شخصیت
|
|
|
|
|
نویسنده
|
مام شریفی پیمان ,کورانی زینب ,درتاج فریبرز ,حق محمدی شراهی قباد ,سهی مجید
|
منبع
|
علوم روانشناختي - 1399 - دوره : 19 - شماره : 94 - صفحه:1219 -1230
|
چکیده
|
زمینه: مطالعات متعددی به پیش بینی آمادگی به اعتیاد و باورهای فراشناختی و هیجان خواهی و پنج عامل بزرگ شخصیت پرداخته اند. اما پژوهشی که به تدوین مدل پیش بینی آمادگی به اعتیاد بر اساس باورهای فراشناختی و هیجان خواهی: نقش واسطه ای پنج عامل بزرگ شخصیت پرداخته باشد مغفول مانده است. هدف: تدوین مدل پیش بینی آمادگی به اعتیاد بر اساس باورهای فراشناختی، هیجان خواهی با نقش واسطه ای پنج عامل بزرگ شخصیت بود. روش: طرح پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری تمامی کارکنان فاز نهم و دهم شرکت عسلویه (پالایشگاه پنجم) در سال 1398 بودند. 250 نفر با روش نمونه گیری بهصورت در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه های آمادگی به اعتیاد وید و همکاران (1992)، باورهای فراشناختی ولز و کارت رایت هاتون (2004)، هیجان خواهی زاکرمن (1993) و پرسشنامه شخصیتی نئو (1985) بودند. داده ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: متغیرهای باورهای فراشناختی و هیجان خواهی رابطه مثبت معناداری با آمادگی به اعتیاد داشتند. تمامی مولفه های بزرگ شخصیت به جز روان رنجورخویی با آمادگی رابطه منفی معناداری داشتند. نتایج تحلیل مسیر حاکی از برازش مناسب مدل بود که هیجان خواهی هم به صورت مستقیم و هم از طریق روان رنجورخویی و توافق پذیری؛ و باورهای فراشناختی فقط به صورت غیرمستقیم و از طریق روان رنجورخویی و توافق پذیری توانستند آمادگی به اعتیاد را پیش بینی کنند (0/001 >p). نتیجه گیری: باورهای فراشناختی و هیجان خواهی در کنار سایر عوامل از جمله ویژگی های شخصیتی، نقشی کلیدی در آمادگی به اعتیاد ایفا می کنند و لزوم توجه به این عوامل در برنامه های پیشگیری ضروری است.
|
کلیدواژه
|
آمادگی به اعتیاد، باورهای فراشناختی، هیجان خواهی، پنج عامل بزرگ شخصیت
|
آدرس
|
دانشگاه علامه طباطبائی, دانشکده روانشناسی و علومتربیتی, گروه روانشناسی, ایران, دانشگاه علامه طباطبائی, دانشکده روانشناسی و علومتربیتی،, گروه روانشناسی تربیتی, ایران, دانشگاه علامه طباطبائی, دانشکده روانشناسی و علومتربیتی،, گروه روانشناسی تربیتی, ایران, دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات البرز, دانشکده روانشناسی, گروه روانشناسی, ایران, دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران, دانشکده ادبیات، علوم انسانی و اجتماعی, گروه روانشناسی تربیتی, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Addiction prone prediction modeling based on meta-cognitive beliefs and sensation seeking: the mediating role of big five personality traits
|
|
|
Authors
|
MamSharifi Peyman ,Koorani Zeinab ,Dortaj Fariborz ,Haghmohamadi Sharahi Ghobad ,Sohi Majid
|
Abstract
|
Background: Numerous studies have predicted the readiness for addiction and metacognitive and emotional beliefs and five major personality factors. But research that has developed a model for predicting addiction readiness based on metacognitive and emotional beliefs: the mediating role of the five major personality factors has been overlooked. Aims: To develop a predictive model of addiction readiness based on metacognitive beliefs, excitement with the mediating role of five major personality factors. Method: The research design was descriptive correlational. The statistical population was all employees of the ninth and tenth phases of Assaluyeh Company (fifth refinery) in 2019. 250 people were selected as available samples by sampling method. The research instruments included Weed et al addiction prone scale (1992), Wells, CartwrightHatton metacognitive beliefs (2004), Zuckermanchr('39')s sensation seeking (1993), and NEOchr('39')s personality questionnaire (1985). Data were analyzed using Pearson correlation test and path analysis. Results: The variables of metacognitive beliefs and sensation seeking had a significant positive relationship with addiction prone. All the Big Five of personality traits, except neuroticism, had a significant negative relationship with addiction prone. The results of the path analysis indicated that the model fits appropriately, and that sensation seeking, both directly and through neuroticism and agreement; and metacognitive beliefs, could indirectly predict addiction prone through neuroticism and agreement (p< 0/001). Conclusions: Metacognitive beliefs and sensation seeking, along with other factors, such as personality traits, play a key role in addiction prone, and the need to pay attention to these factors is essential in prevention programs.
|
Keywords
|
Addiction prone ,meta-cognitive beliefs ,sensation seeking ,big five personality traits
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|