مقایسه اثربخشی دو درمان شناختی رفتاری کلاسیک (cbt) و کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی (mbsr) بر استرس ادراک شده و حساسیت اضطرابی بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 شهر شیراز

زمینه: مطالعات متعددی به بررسی اثر بخشی درمان شناختی رفتاری و کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر استرس اداراک شده و حساسیت اضطرابی پرداخته اند. اما پیرامون مقایسه اثربخشی دو درمان شناختی رفتاری کلاسیک (cbt) و کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی (mbsr) بر استرس ادراک شده و حساسیت اضطرابی بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 شکاف تحقیقاتی وجود دارد. هدف: مقایسه اثربخشی دو درمان شناختی رفتاری کلاسیک و درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر حساسیت اضطرابی و استرس ادراک شده بیماران مبتلا به دیابت نوع دو شهر شیراز بود. روش: پژوهش از نوع پیش‌آزمون پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه بیماران دیابتی نوع دو حاضر در مراکز درمانی و بیمارستانی شهر شیراز در سال 1397 بود. 36 نفر از بیماران دیابتی به روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه 12 نفره (دو گروه آزمایش و یک گروه گواه) جایگزین شدند. ابزارهای پژوهش پرسشنامه استرس ادراک شده کوهن (1983)، پرسشنامه حساسیت اضطرابی ریس و پترسون (1985)، جلسات درمانی کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی (موس و همکاران، 2015) و درمان شناختی رفتاری (مولودی و فتاحی، 1390؛ به نقل از صمدزاده و همکاران، 1397). تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کواریانس چندمتغیره انجام شد. یافته ها: دو درمان شناختی رفتاری کلاسیک و درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی تاثیر معنی‌داری بر استرس ادراک شده نمونه مورد پژوهش داشته است (0/001 >p). درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی در مقایسه با درمان شناختی رفتاری کلاسیک بیشتر توانسته است بر استرس ادراک شده آزمودنی‌ها تاثیر داشته باشد (0/001 >p)، دو درمان شناختی رفتاری کلاسیک و درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی تاثیر معنی‌داری بر حساسیت اضطرابی نمونه مورد پژوهش داشته است (0/001 >p). بین دو درمان از لحاظ تاثیر بر حساسیت اضطرابی تفاوت معناداری وجود نداشت (0/001 >p). نتیجه گیری: بیمارانی که در جلسات درمان شناختی رفتاری و درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی شرکت کردند استرس ادارک شده و حساسیت اضطرابی کمتری را تجربه کردند.

Comparison of the effectiveness of two classic cognitive-behavioral therapies (cbt) and reduction of mindfulness-based stress (mbsr) on perceived stress and anxiety sensitivity of patients with type 2 diabetes in shiraz

Background: Numerous studies have examined the effectiveness of cognitivebehavioral therapy and mindfulnessbased stress reduction on perceived stress and anxiety sensitivity. But there is research gaps between comparing the effectiveness of two classic cognitivebehavioral therapies (CBT) and reducing mindfulnessbased stress (MBSR) on perceived stress and anxiety sensitivity in patients with type 2 diabetes. Aims: Comparison of the effectiveness of two cognitivebehavioral therapies of classical behavior and treatment of mindfulnessbased stress reduction on anxiety sensitivity and perceived stress in patients with type 2 diabetes in Shiraz. Method: The research was pretestposttest with control group. The statistical population included all type 2 diabetic patients present in Shiraz medical and hospital centers in 2018. Thirtysix diabetic patients were selected by simple random sampling and randomly assigned to three 12person groups (two experimental groups and one contrast group). Research tools Cohenchr('39')s Perceived Stress Questionnaire (1983), Reese and Petersonchr('39')s Anxiety Sensitivity Questionnaire (1985), MindfulnessBased Stress Reduction Therapy (Mouse et al., 2015) and Cognitive Behavioral Therapy (Moloudi and Fattahi, 2011; Samadzadeh and Hamkaran, 2018). Data analysis was performed using multivariate analysis of covariance. Results: The two cognitivebehavioral therapies of classical behavior and mindfulnessbased stress reduction therapy have had a significant effect on perceived stress in the sample (P< 0/001). MindfulnessBased Stress Reduction Therapy has been more effective than classical cognitivebehavioral therapy in examining studentschr('39') perceived stress (P< 0/001); Anxiety has been studied in the sample (P< 0/001). There was no significant difference between the two treatments in terms of the effect on anxiety sensitivity (P< 0/001). Conclusions: Patients who participated in cognitivebehavioral therapy sessions and mindfulnessbased stress reduction therapy experienced perceptual stress and experienced less anxiety sensitivity