اثربخشی بستۀ تلفیقی درمان شناختی - رفتاری و آموزش مبتنی بر فراشناخت در کاهش وابستگی به شبکه‌های اجتماعی مجازی

زمینه: وابستگی به شبکه‌های اجتماعی مجازی توام با پیامدهای منفی روانشناختی و غیرروانشناختی است؛ اما آیا تلفیق درمان شناختی رفتاری و آموزش مبتنی بر فراشناخت می‌تواند نقش موثری در کاهش این وابستگی داشته باشد؟ هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی اثربخشی تلفیق درمان شناختی رفتاری و آموزش مبنتی بر فراشناخت در کاهش وابستگی به شبکه‌های اجتماعی مجازی است. روش: طرح پژوهش حاضر نیمه‌آزمایشی با پیش آزمون - پس آزمون و گروه گواه می‌باشد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامۀ وابستگی به شبکه‌های اجتماعی مجازی (صادق زاده، احدی، درتاج و منشئی، 1397) است. در پژوهش حاضر با استفاده از نمونه گیری در دسترس از بین دانش‌آموزانی که نمرۀ بالایی در وابستگی به شبکه‌های اجتماعی کسب کردند 30 نفر داوطلب به طور تصادفی به دوگروه آزمایشی و گواه تقسیم گردیدند. گروه آزمایش از دوازده جلسه‌ی آموزشی بر اساس یک پروتوکل محقق ساخته (1397) بهره بردند. یافته‌ها: نتایج تحلیل آماری نشان داد که گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه میانگین نمرات کمتری در مقیاس وابستگی به شبکه‌های اجتماعی کسب کرده‌اند که این تفاوت (آلفای 0/05) معنادار تشخیص داده شد. نتیجه گیری: بر این اساس می‌توان گفت که بستۀ تلفیقی پژوهش حاضر اثربخش واقع شده و می تواند راهگشای مشاورین، اولیا و سیاست گذاران آموزشی در کاهش وابستگی به شبکه های اجتماعی مجازی باشد.

The effectiveness of cognitive - behavioral therapy and metacognition based learning combination on reducing social network dependency

Background: Dependency on virtual social networks is associated with negative psychological and nonpsychological consequences but can the combination of cognitivebehavioral therapy and metacognitive training have an effective role in reducing this dependency? Aims: The main purpose of the present study was to investigate the effectiveness of a combination of cognitivebehavioral therapy and metacognitive training in reducing virtual social networks dependency. Method: The research design is quasiexperimental with pretestposttest and control group. Data gathering tool is Virtual Social Networking Dependency Questionnaire (Sadeghzadeh et al., 2018). Among the students with high scores on social networks dependency which have been chosen by convenience sampling, 30 volunteers were randomly divided into experimental and control groups. The experimental group received twelve training sessions based on a researchermade protocol (2018). Results: The results of statistical analysis showed that the experimental group had lower mean scores on the social network dependency scale in compare with the control group. This result was significant at alpha level of 0/05. Conclusions: it can be said that our protocol was recognized effective and it can be helpful for counselors, parents and educational policymakers to reduce student's virtual social networks dependency.