مقایسۀ اثربخشی درمانگری شناختی رفتاری و آموزش ذهن آگاهی بر رفتارهای خودمراقبتی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو

زمینه: تحقیقات به نقش موثر درمانگری های شناختی رفتاری و ذهن آگاهی بر رفتارهای خودمراقبتی اشاره دارد، اما کدام یک از این درمان ها می تواند بر بهبود رفتارهای خودمراقبتی بیماران دارای دیابت نوع دو تاثیر داشته باشد؟ هدف: این پژوهش با هدف مقایسۀ اثربخشی درمانگری شناختی رفتاری و آموزش ذهن آگاهی بر رفتارهای خودمراقبتی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو انجام شد. روش: این پژوهش یک مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه آزمایش و گواه بود. تعداد 60 بیمار مبتلا به دیابت نوع 2 که در سال 1397 عضو انجمن خیریه حمایت از بیماران دیابتی تهران بودند مورد بررسی قرار گرفتند. از میان آنها، 48 نفر که دارای کم ترین نمرات بر روی پرسشنامه رفتارهای خودمراقبتی توبرت و گلاسکو (1994) بودند، انتخاب و به تصادف در سه گروه (دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه) جایگزین شدند و به ترتیب تحت آموزش درمانگری شناختی رفتاری کرین(1390) و ذهن آگاهی بی یر (2014) قرار گرفتند. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس نشان دهنده تاثیر معنادار هر دو روش مداخله های شناختی رفتاری (0/05>p) و آموزش ذهن آگاهی (0/05>p) بر افزایش سطح رفتارهای خودمراقبتی بیماران بود. بر اساس نتایج آزمون تعقیبی بن فرونی، بین میزان تاثیر دو مداخله روانشناختی بر افزایش رفتارهای خودمراقبتی بیماران تفاوتی وجود نداشت (0/01>p). نتیجه گیری: مداخلۀ شناختی رفتاری از طریق تغییر و کنارآمدن با باورهای غیر منطقی بیماران و مداخله ذهن آگاهی از طریق افزایش دامنه توجه به خود و پیگیری برنامه های درمانگری ، می تواند پای بندی به برنامه های خودمراقبتی دیابت را در بیمار افزایش دهد.

The comparison of the effectiveness of cognitive behavioral therapy with mindfulness training on psychological self-care behavior in patients with type 2 diabetes

Background: research showed about the effectiveness of cognitive behavioral therapy and mindfulness training on selfcare behaviors, but which one of this can have more improvement on patients with type 2 diabetes?. Aims: The present study aimed to compare the effectiveness of cognitive behavioral therapy and mindfulness training on selfcare behaviors in patients with type 2 diabetes. Method: This research was a quasiexperimental study with pretestposttest design with experimental and control groups. Sixty patients with type 2 diabetes who were members of the Tehran Charity Association for the Support of Diabetic Patients in 2018 were examined. Among them, 48 patients with the lowest scores on Tubert and Glasgow selfcare behaviors questionnaire (1994) were assigned and randomly placed into three groups (two experimental groups and one control group) 8 session of cognitive behavioral therapy (Crane, 2011) for the first group and mindfulness(Baer, 2014) for the second group were applied. Results: The results of covariance analysis showed significant effectiveness of both cognitivebehavioral therapy (p<0/05) and mindfulness training (p<0/05) on increasing the levels of patients rsquo; selfcare behaviors. Based on the results of Bonferroni post‐hoc test, there were no significant differences between the effectiveness of two psychological interventions on increasing selfcare behaviors in patients (p<0/01). Conclusions: cognitivebehavioral intervention by changing and coping to patients rsquo; irrational beliefs as well as mindfulness by increasing the range of selfattention and adherence to treatment programs can enhance adherence to diabetes selfcare programs in patients.