تاثیر مداخلات شناختی به شیوۀ حل‌مساله اجتماعی در بهبود روابط بین‌فردی و کارکردهای اجرایی دانش‌آموزان دیرآموز

پژوهش حاضر با هدف شناخت کارآیی آموزش حل مساله اجتماعی بر کاهش مشکلات رفتاری بین فردی، بهبود کارکردهای اجرایی و افزایش توانش حل مساله در روابط بین فردی در دانش آموزان دیرآموز انجام گرفته است. نمونۀ پژوهش 21 دانش آموز (11 دختر و 10 پسر) پایۀ چهارم و پنجم بود. برنامۀ حل مساله به صورت گروهی، دو جلسه در هفته و طی سه ماه، آموزش داده شد. برای ارزیابی برنامه از مقیاس راه حل های مختلف و آزمون برج لندن استفاده گردید. همچنین، با روش مشاهده نظام دار رفتارهای مشکل ساز بین فردی شامل شکایت کردن، بحث و مجادله، زورگویی و تهدید، پرخاشگری و عدم رعایت نوبت در سه مرحله خط پایه، مداخله و پیگیری در کلاس مشاهده و ثبت شدند. نتایج آزمون t وابسته نشان می دهد که برنامه در افزایش ارائه راه حل ها و طبقات راه حل ها و حل مساله موثر بوده و تفاوت میانگین ها معنادار می باشد. همچنین نتایج تحلیل اندازه گیری های مکرر برای رفتارهای مشکل ساز نشان داد که تفاوت میانگین ها در سه مرحله خط پایه، مداخله و پیگیری برای رفتارهای شکایت کردن، بحث و مجادله و عدم رعایت نوبت معنادار است. بنابراین آموزش در کاهش این رفتارهای مشکل ساز بین فردی موثر بوده است. البته نتایج تحلیل داده ها، تفاوت معناداری در میانگین های رفتار زورگویی و تهدید و پرخاشگری نشان نداد.

Effects of cognitive interventions based on social problem solving on improving interpersonal relationships and executive functions of slow-learner students

The purpose of the present study was to investigate the efficacy of problem solving training in reducing behavioral problems and improving executive functions and problem solving skills in interpersonal relations of slow learner students in fourth and fifth grades. Sample comprised of 21 students (11 girls and 9 boys). Program was taught two sessions per week for three months. To evaluate the training program, we used Alternative Solution Skills and the Tower of London tests. Five problematic behaviors of these students were observed in the classrooms; complaining, arguing, bullying and intimidating, aggression, and not being able to take turn, in three steps of baseline, intervention and followup were observed in class. Results using T test procedure indicated that intervention program was significantly effective in increasing scores on ldquo;relevant solutions rdquo;, ldquo;relevant category rdquo; and ldquo;problem solving rdquo;. Also the results of a repeated measure statistical method for behavioral problems revealed significant differences among means in three steps: baseline, intervention, and followup for complaining, arguing, and not being able to take turn. Therefore, the training program has been effective in reducing such behaviors. On the other hand, the results did not show statistically significant differences in the means of bullying, intimidating, and aggression.