ارتقاء ایستادگی و رواندرستی رانندگان اتوبوس: مطالعه اثربخشی مقدماتی

ایستادگی با سلامت روانی و رواندرستی رابطۀ مستقیم دارد و به عنوان یک منبع مقاومت درونی، تاثیرات منفی تنیدگی را کم می کند و از بروز اختلال های جسمانی و روانی پیش گیری به عمل می آورد. رواندرستی با سلامت بهتر، افزایش رضایت شغلی و کاهش غیبت از کار به طور مستقیم رابطه دارد. هدف از پژوهش حاضر، ارتقاء ایستادگی و رواندرستی در رانندگان اتوبوس شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران بود. روش پژوهش از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون تک گروهی بود. به منظور انجام پژوهش، تعداد 204 نفر از رانندگان شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران که برای شرکت در یک دورۀ آموزشی مداخلات روانی اجتماعی رانندگان توسط این شرکت معرفی شده بودند، ابتدا به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و سپس به صورت تصادفی در ده گروه تقسیم شدند و آموزش های مدیریت خشم، رانندگی انتقام جویانه، ارتباط موثر و مدیریت تنیدگی را دریافت کردند. ابزار به کار برده شده شامل سیاهه سلامت روان mhi28 و مقیاس ایستادگی بود. برای جمع آوری داده ها از شرکت کنندگان خواسته شد در دو مرحله پیش و پس آزمون به ابزارهای پژوهش پاسخ دهند. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس چندمتغیری با طرح اندازه گیری های مکرر و آزمون t همبسته تحلیل شدند. نتایج حاصل از داده های مقیاس سلامت روان (با دو خرده مقیاس) نشان داد، میانگین های دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون تفاوت معناداری دارند (p<0.003, f=6.22).). این یافته حاکی از اثربخش بودن دورۀ آموزشی مداخلات روانی اجتماعی رانندگان دارد که میزان اثربخشی این دوره بر مولفۀ درماندگی روانشناختی بیشتر از مولفه رواندرستی بوده است. به عبارتی دیگر، دوره آموزشی مذکور توانسته است بیشتر موجب کاهش درماندگی روانشناختی شود تا این که بتواند موجب ارتقاء رواندرستی گردد. دیگر یافته حاصل از آزمون t مربوط به سیاهه ایستادگی، نشان داد میانگین مراحل پیش آزمون و پس آزمون تفاوت معناداری از هم ندارند (p>0.005, t= 1.48). به عبارتی دیگر، دورۀ آموزشی مداخلات روانی اجتماعی رانندگان نتوانسته است بر ارتقاء مولفه ایستادگی تاثیر داشته باشد.