تاثیر توزیع اندازه تخلخل خاک بر میزان انرژی انتگرالی آب در دامنه‌های مختلف رطوبتی

توزیع اندازه خلل و فرج خاک از عوامل مهم تاثیرگذار در کیفیت فیزیکی آن و نشان دهنده نوع مدیریت خاک می باشد. انرژی انتگرالی آب بیان گر مقدار انرژی مورد نیاز گیاه برای جذب واحد وزن آب خاک در یک دامنه رطوبتی مشخص است. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر شاخص های موقعیت و شکل منحنی توزیع اندازه خلل و فرج خاک بر میزان انرژی انتگرالی آب در دامنه های مختلف رطوبتی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی طرق در استان خراسان رضوی انجام شد. در این مطالعه پس از انجام نمونه برداری های لازم از خاک 30 نقطه ایستگاه و انجام اندازه گیری های آزمایشگاهی و صحرایی، ضرایب منحنی مشخصه رطوبت خاک، شاخص های منحنی توزیع اندازه خلل و فرج، آب قابل استفاده گیاه، دامنه رطوبتی با حداقل محدودیت، گنجایش انتگرالی آب و انرژی انتگرالی آب در دامنه های مختلف رطوبتی محاسبه و در نهایت روابط آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که افزایش قطر خلل و فرج و کاهش تنوع اندازه آنها و همچنین تمایل منحنی توزیع اندازه خلل و فرج خاک به بلندتر بودن در مرکز و کشیده تر بودن آن در دو انتهای منحنی نسبت به حالت لوگ نرمال می تواند منجر به کاهش انرژی انتگرالی آب و افزایش سهولت جذب آب توسط گیاه در دامنه های مختلف رطوبتی گردد.

Effects of Soil Pore Size Distribution on Integral Energy of Different Soil Water Ranges

Soil pore size distribution (SPSD) is one of the most important soil physical quality indices which reflect soil inherent characteristics and its management system. The soil water integral energy (EI) is an index that represents the amount of energy needed to uptake a mass unit of soil water by plants. In this research, we studied the effects of SPSD curves location and shape parameters on EI index of different soil water ranges in medium to coarsetextured soilsof Torogh Agricultural and Natural Resources Research and Education Station in KhorasanRazavi province. Thirty points with different soil textures and organic carbon contents were selected. After conducting required laboratory and field measurements using standard methods, the soil moisture release curve (SMRC) parameters, the SPSD curve parameters, plant available water (PAW) and least limiting water range (LLWR) which were measured in matric heads of 100 and 330 cm for the field capacity, integral water capacity (IWC) and EI of the mentioned soil water ranges were calculated and the relationships between the SPSD curve location and shape parameters and EI values (for PAW100, PAW330, LLWR100, LLWR330 and IWC) were statistically analyzed. The results showed that, in medium to coarsetextured soils, increasing the equivalent pore diameter and reducing the diversity of soil pore sizes along with the tendency of the SPSD curves to be more peaked in the center and more tailed at the two ends compared with lognormal distribution could lead to lower EI and easier uptake of water by plants in different soil water ranges.