افزایش کارایی خاک فسفات با استفاده از برخی ریز جانداران بومی باغ های پسته برای بهبود رشد و تغذیه دانهال پسته در تنش شوری

تبدیل خاک فسفات به کودهای فسفری پر هزینه است و مصرف آنها همواره خطر آلودگی خاک از طریق تجمع عناصری مثل کادمیم را نیز به دنبال دارد. در صورتی که بتوان قابلیت جذب و فراهمی فسفر خاک فسفات را افزایش داد، تحولی بزرگ در تغذیه فسفری گیاهان رخ خواهد داد. در این تحقیق پتانسیل استفاده از باکتری های حل کننده فسفات و تیوباسیلوس بومی باغات پسته برای افزایش کارایی خاک فسفات و بهبود شرایط تغذیه ای نهال پسته مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش گلخانه ای به صورت فاکتوریل، شامل 5 تیمار تلقیح و 3 سطح شوری بود که در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار اجرا شد. تیمارهای تلقیح شامل شاهد بدون کود و تلقیح (t1)، خاک فسفات (t2) خاک فسفات همراه با دو جدایه حل کننده فسفات شامل pantoea dispersa و p. thivervalensis (t3) ، خاک فسفات همراه با گوگرد و سه جدایه تیوباسیلوس (t4) و خاک فسفات همراه با گوگرد، دو جدایه حل کننده فسفات و سه جدایه تیوباسیلوس (t5) و سطوح شوری شامل s0، s1 و s2، به ترتیب با مقادیر عددی 3، 8 و 16 دسی زیمنس بر متر بودند. با توجه به نتایج بدست آمده، افزایش شوری باعث کاهش معنی دار وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه، میانگین ارتفاع و تعداد برگ به ازا نهال، مقدار جذب عناصر فسفر و آهن شد و بر غلظت فسفر و مقدار جذب روی تاثیر معنی داری نداشت. تیمارهای باکتری تاثیر معنی داری بر وزن تر و خشک اندام هوایی، میانگین ارتفاع و تعداد برگ، غلظت فسفر و آهن و میزان جذب عناصر فسفر، آهن و روی داشتند. استفاده از باکتری های حل کننده فسفات به همراه خاک فسفات بیشترین تاثیر مثبت را بر وزن تر و خشک اندام هوایی و میانگین ارتفاع و تعداد برگ به ازا نهال داشت و صفات فوق را نسبت به تیمار شاهد به ترتیب 1/36، 8/37، 5/11و 1/27 درصد افزایش داد. استفاده از باکتری های اکسیدکننده گوگرد به همراه خاک فسفات و گوگرد (t4)، و نیز مخلوط حل کننده های فسفات و اکسیدکننده های گوگرد به همراه خاک فسفات و گوگرد (t5) بیشترین تاثیر را از نظر غلظت و مقدار جذب فسفر ایجاد کرد. تیمار t4 از نظر غلظت و مقدار جذب فسفر و تیمار t5 از نظر مقدار فسفر در تمام سطوح شوری اختلاف معنی داری را با شاهد بدون تلقیح داشتند. اگر چه مصرف خاک فسفات به تنهایی نسبت به تیمار شاهد باعث افزایش غلظت و مقدار جذب فسفر شد، اما اثر این تیمار با اختلاف معنی داری کمتر از تیمارهای تلقیح با باکتری ها بود.