اثر کود آلی و کشت همراه ذرت (.Zea mays L) و کلزا (.Brassica napus L) بر زیست فراهمی و جذب آهن در گلخانه

آهن یکی از عناصر ضروری کم مصرف برای گیاهان به شمار می رود. با وجود مقدار کافی آهن کل در خاک، در اغلب خاک ها کمبود آن در گیاهان بروز پیدا می‎کند. برای رفع کمبود آهن در گیاهان، مفیدترین روش خاکی، تغییر خصوصیات شیمیایی خاک جهت افزایش زیست فراهمی آهن برای گیاه می باشد. به منظور بررسی اثر کود سبز یونجه و کشت مخلوط دو گیاه ذرت و کلزا، بر تغییرات برخی از خصوصیات شیمیایی ریزوسفر و زیست فراهمی و جذب آهن توسط گیاه، آزمایشی گلخانه ای با دو سطح کود سبز (صفر و 2% جرمی) و 4 تیمار کشت (ذرت منفرد، کلزا منفرد، کشت مخلوط (ذرت و کلزا) و شاهد (بدون کشت) در سه تکرار، با استفاده از رایزوباکس در قالب طرح فاکتوریل انجام شد. نتایج نشان داد که کود سبز با کاهش ph، افزایش کربن آلی محلول (doc) و ماده آلی خاک (som) زیست فراهمی آهن را به اندازه بیش از 4 میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک افزایش داد. همچنین باعث افزایش معنی دار وزن خشک شاخساره گیاهان شده و جذب آهن توسط شاخساره کلزا را به اندازه 54 میکرو گرم بر کیلوگرم خاک افزایش داد. نتایج همبستگی ساده خطی بین خصوصیات شیمیایی و زیست فراهمی آهن در خاک نشان داد که یک ارتباط پویا بین کاهش ph، افزایش doc، som، ec و زیست فراهمی آهن در خاک وجود دارد. همچنین نتایج تجزیه گیاهان نشان داد که کود سبز غلظت آهن در شاخساره کشت مخلوط را کاهش داد. وزن خشک شاخساره در کشت مخلوط، 4/4 گرم در گلدان نسبت به کلزا و 5/5 گرم نسبت به ذرت در کشت منفرد بیشتر بود. بنابراین افزودن کود سبز به خاک و کشت مخلوط دو گیاه ذرت و کلزا در افزایش عملکرد مفید ارزیابی شد. همچنین کشت مخلوط ذرت و کلزا برای افزایش غلظت آهن در شاخساره ذرت موثر بود.