اثر تنش خشکی و کودهای مختلف بر زیست توده و کارایی مصرف آب و بیوماس اسفرزه

در شرایط خشک و نیمه خشک، کمبود آب ممکن است استفاده از نیتروژن توسط گیاه را محدود نماید و موجب کاهش تولید محصول و کارایی مصرف آب گردد. بنابراین، به منظور بررسی اثر تنش خشکی و کودهای مختلف بر جنبه‌های مختلف کارایی مصرف آب و بیوماس اسفرزه، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی با ? تکرار تحت شرایط اکوسیستم آزمایشی (microcosm) اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل دو سطح بدون تنش و توام با تنش به عنوان فاکتور اول، دو سطح میکوریزا (تلقیح با قارچ glomus intraradices و عدم تلقیح) به عنوان فاکتور دوم و سه نوع کود (کاربرد جداگانه ازتوباکتر azotobacter chroococcum، کاربرد 40 کیلوگرم نیتروژن در هکتار از منبع اوره و کاربرد تلفیقی ازتوباکتر بعلاوه 20 کیلوگرم نیتروژن در هکتار از منبع اوره) به عنوان فاکتور سوم بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی موجب کاهش بیوماس ریشه و اندام های هوایی به ترتیب به میزان 31 و 28 درصد گردید ولی همزیستی میکوریزایی موجب افزایش بیوماس ریشه و اندام های هوایی به میزان 65 و 7/24 درصد گردید. کارایی مصرف آب در تولید بیوماس اندام های هوایی و بیوماس کل گیاه در شرایط تنش خشکی توام با میکوریزا و کاربرد 40 کیلوگرم نیتروژن در هکتار از منبع اوره افزایش یافت ولی کارایی مصرف آب در تولید دانه و موسیلاژ تنها تحت تاثیر تنش خشکی و همزیستی میکوریزایی قرار گرفت. به طور کلی نتایج نشان داد که کارایی مصرف آب در تولید دانه فقط با تلقیح میکوریزایی توام با تنش خشکی افزایش می یابد ولی کارایی مصرف آب در تولید موسیلاژ نه تنها با تنش خشکی افزایش می یابد بلکه در شرایط تنش خشکی توام با تلقیح میکوریزایی با شدت بیشتری افزایش می‎یابد.