مقایسه تاثیر اسید سولفورو و اسید سولفوریک بر خصوصیات کیفی خاک و رشد گیاه سویا

در فرایند پالایش منابع عظیم سوخت های فسیلی در ایران، سالانه مقادیر زیادی گوگرد تولید می شود که بخش عمده آن برای تولید اسید سولفوریک مورد استفاده قرار می‌گیرد. اسید سولفوریک بطور موفقیت آمیزی در اصلاح خاک های آهکی کاربرد دارد. برای مقایسه اثر بخشی اسید سولفورو (حاصل از دستگاه گوگردسوز تولیدی موسسه تحقیقات خاک و آب) با اسید سولفوریک در خصوصیات کیفی آب آبیاری، خاک و رشد گیاه، آزمایشی گلدانی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تیمار و در سه تکرار در سال 1391 اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل شاهد (آب آبیاری با 6/7= ph)، آب اسیدی حاصل از اسیدسولفوریک (آب آبیاری با 6 = ph) و آب اسیدی حاصل از اسیدسولفورو (آب آبیاری با 6 = ph) بود. بررسی تاثیر تیمارها بر خصوصیات شیمیایی خاک و رشد گیاه در دو آزمایش جداگانه انجام شد. برای بررسی تاثیر تیمارها بر خصوصیات خاک، ابتدا خاک گلدان های 8 کیلوگرمی با اعمال تیمارهای مذکور در هفت نوبت به رطوبت ظرفیت مزرعه (fc) رسیده و هوا خشک گردید. پس از هفت نوبت آبیاری، برخی خصوصیات شیمیایی خاک (از جمله ph, ec, oc, p, k, mn, fe, zn, cu) اندازه گیری شد. سپس برای بررسی تاثیر تیمارها بر رشد گیاه در خاک-های مذکور سویا کشت گردید. برخی پارامترهای رشد از قبیل سبزینگی برگ، ارتفاع بوته، وزن خشک اندام هوایی و عناصر غذایی برگ اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که تاثیر تیمارهای آزمایشی قبل از کشت گیاه بر کربن آلی و ph خاک ناچیز بود اما مقادیر شوری، غلظت پتاسیم، فسفر و عناصر کم مصرف خاک نسبت به تیمار شاهد اختلاف معنی داری نشان داد. تاثیر تیمارهای آزمایشی با کشت گیاه نشان داد که غلظت عناصر نیتروژن و پتاسیم برگ نسبت به تیمار شاهد اختلاف چندانی ندارد اما این اختلاف در مورد عناصر غذایی کم مصرف در سطح آماری 5% معنی دار بود. با توجه به نتایج این آزمایش، می توان گفت که تاثیر اسید سولفورو در آب آبیاری با 6=ph بر روی خاک، مشابه تاثیر افزایش اسید سولفوریک در آب آبیاری است و مصرف آب اسیدی سبب افزایش غلظت آهن، روی، فسفر و منگنز در گیاه سویا شده است.