تاثیر تلقیح ریزجانداران حل کننده فسفات در افزایش کارایی و درصد بازیافت کودهای فسفاتی در کلزا

فسفر (p) یکی از مهمترین عناصر مورد نیاز در تولید محصول به شمار می آید. بخش اعظم کودهای فسفاتی که برای تامین فسفر گیاه به خاک افزوده می شوند در مدت زمان کوتاهی تثبیت شده و در خاک های زراعی آهکی عمدتاً به صورت فسفات های کلسیم ترسیب می شوند. به منظور استفاده اقتصادی از ذخایر فسفاتی انباشته شده در خاک های آهکی ایران و افزایش کارایی کودهای فسفاتی، مطالعه گلخانه ای در سال زراعی90-1389به صورت طرح کاملا تصادفی با 8 تیمار و 4 تکرار انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل: t1= شاهد (c)، t2= ریزجانداران حل کننده فسفات (psm)، t3= سوپرفسفات تریپل (tsp)، t4= tsp+psm،t5 = بیوفسفات طلایی (gbp)،t6 = gbp+psm، t7= خاک فسفات (rp) و t8= rp+psm بود. نتایج نشان داد تلقیح با ریزجانداران حل کننده فسفات جذب فسفر توسط کلزا را 44/80 درصد نسبت به تیمار شاهد بدون تلقیح افزایش داد که این مقدار در سطح 5 درصد معنی دار شد. بیشترین مقدار جذب فسفر از تیمار t4 برابر با 36/84 میلی گرم در گلدان حاصل شد. همچنین بیشترین مقدار بازده نسبی زراعی و درصد بازیافت کود به ترتیب برابر 29/109 و 91/71 درصد بود که از تیمار tsp+psm بدست آمد. تلقیح با ریزجانداران حل کننده فسفات در همه تیمارها باعث افزایش وزن خشک اندام هوایی، تعداد غلاف، غلظت فسفر، جذب فسفر، بازده نسبی زراعی و درصد بازیافت کود نسبت به تیمار شاهد و تیمارهای بدون تلقیح شد. با توجه به نتایج حاصله، گرانی کودهای فسفاتی در جهان و رعایت مسایل زیست محیطی، انجام تحقیقات میدانی در این رابطه مورد پیشنهاد است.