اثر مدیریت زراعی و بافت بر برخی ویژگی های ساختمانی خاک

عملیات کشت با بهم زدن ویژگی های فیزیکی ساختمان خاک را تحت تاثیر قرار می دهند. هدف از این پژوهش بررسی اثر همزمان بافت (لوم رسی، cl، و لوم شنی، sl) و نوع کشت (یونجه، a، و گندم، w) بر پایداری ساختمان خاک می باشد. دو شاخص پایداری ساختمان خاک شامل میانگین وزنی قطر (mwd) و مقاومت کششی (y) خاکدانه ها در دو شرایط رطوبتی هوا-خشک و رطوبت در مکش ماتریک 500 کیلوپاسکال، در سه عمق (10-0، 20-10 و 30-20 سانتی-متر) مطالعه گردید. در هر دو شرایط رطوبتی، بافت خاک و نوع کشت mwd و y را به صورت لوم رسی-یونجه > لوم-رسی-گندم > لوم شنی-یونجه > لوم شنی-گندم تحت تاثیر قرار دادند. با افزایش عمق و در نتیجه افزایش رس و کاهش ماده آلی خاک، میانگین وزنی قطر خاکدانه ها کاهش ولی مقاومت کششی خاکدانه ها افزایش یافت. در واقع به علت کاهش مواد آلی با عمق، مقدار mwd کاهش یافت، در حالیکه به علت کاهش شدت فرآیندهای تر و خشک شدن در عمق خاک، مقدار y با عمق خاک افزایش یافت. در بین ویژگی های موثر بر پایداری ساختمان خاک، بیشترین نقش مربوط به ماده آلی بود و پس از آن رس و کربنات کلسیم قرار داشتند. بالاترین ضریب تبیین (r2) برای رابطه y و ویژگی های ذاتی خاک در رطوبت هوا-خشک بدست آمد، در حالیکه برای mwd در رطوبت با مکش ماتریک 500 کیلوپاسکال حاصل شد. نتایج حاصله نشان داد که شاخص های مورد بررسی برای بررسی اثر ویژگی های ذاتی خاک و مدیریت های زارعی بر پایداری ساختمان خاک، مناسب می باشند.