ارزیابی مدل فرآیندی WEPP در برآورد شدت فرسایش بین شیاری با استفاده از شبیه-ساز باران

فرسایش بین شیاری یکی از انواع رایج فرسایش در اراضی کشاورزی محسوب می شود. تحقیق حاضر به ارزیابی مدل فرآیندی wepp در برآورد شدت فرسایش بین شیاری با استفاده از شبیه ساز باران می پردازد. به این منظور، سه شدت 25، 50 و 75 میلی‌متر در ساعت باران در چهار شیب 5/2، 0/5، 5/7 و 0/10 درصد فلوم روی سه نمونه خاک زراعی با توزیع اندازه ذرات متفاوت ایجاد شد. ارزیابی مدل در دو حالت بدون واسنجی و با واسنجی، هر یک در دو شرایط شامل؛ تنش برشی های کم تر از آستانه و تمامی تنش برشی ها انجام شد. نتایج ارزیابی مدل بدون واسنجی نشان داد که در تنش برشی های کم تر از آستانه، مدل wepp تمایل به بیش برآورد فرسایش بین شیاری دارد. با در نظر گرفتن تنش برشی های بیش تر از آستانه به علت نقش رواناب در جدانمودن ذرات، میزان اریبی مدل کاهش یافت. پس از واسنجی، مقادیر فرسایش‌پذیری بین‌شیاری پایه (kib)، برای تنش برشی های کم تر از آستانه و تمام تنش برشی ها به ترتیب بین 44/6 تا 05/11 و 57/3 تا 56/9 برابر کم تر از مقادیر تخمینی مدل، برآورد شد. همچنین مشخص شد که کارآیی مدل در برآورد شدت فرسایش بین شیاری، بستگی به خاک دارد. ارزیابی مدل پس از واسنجی نشان داد که مدل wepp، تمایل به بیش برآورد مقادیر خیلی کوچک و کم برآورد مقادیر بزرگ دارد. از طرفی، با در نظر گرفتن تمامی تنش برشی-ها در مقایسه با تنش برشی های کم تر از آستانه، دقت مدل کاهش یافت. در تنش برشی های کم تر از آستانه و پس از واسنجی مدل به دو روش میانگین گیری و مطلوب سازی، ضریب تبیین (r2) به ترتیب 76/0 و 66/0 و ضریب کارآیی به-ترتیب 68/0 و 58/0 به دست آمد. با در نظر گرفتن تمامی تنش برشی ها، مقدار ضریب تبیین (r2) به ترتیب 67/0 و 60/0 و ضریب کارآیی به ترتیب 55/0 و 60/0 تعیین شد. یافته های این تحقیق لزوم ارایه روشی استاندارد برای اندازه-گیری فرسایش پذیری بین شیاری و همچنین تشخیص فرسایش غالب بر اساس تنش برشی آستانه را نشان می دهد.