اثر مایه‌ زنی قارچ های میکوریزی بر زی‌ توده و جذب عناصر غذایی نهال ‌های فندق در شرایط عرصه

قارچ های میکوریزی از جمله ریزجانداران مفید خاک هستند که در اثر همزیستی با ریشه گیاهان می توانند با جذب و انتقال آب و مواد غذایی بیشتر به گیاه، سبب افزایش رشد گیاه میزبان شوند. به منظور بررسی تاثیر قارچ های میکوریزی بر زی توده و جذب عناصر غذایی نهال های فندق، یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در شرایط عرصه اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل مبداء نهال در سه سطح ( فندقلو، مکش و مکیدی) و تلقیح قارچی در سه سطح (ترکیب 1: rhizophagus irregularis، ترکیب 2: مایه تلقیح myco root و شاهد) با سه تکرار 25 تایی با فاصله 3 × 3 متر، در سطح 6075 متر مربع در اراضی زراعی حاشیه جنگل فندقلوی اردبیل کاشته شدند.  نتایج پس از چهار سال نشان داد که در هر سه مبدا، در مقایسه با نهال شاهد (مایه زنی نشده)، همه مشخصه های مورد بررسی نهال‌های مایه زنی شده برتر بودند. بیشترین مقدار صفات مزبور به نهال های مبدا فندقلو با مایه زنیr. irregularis  اختصاص داشت. به‌گونه ای که در این نهال‌ها، کلنیزاسیون ریشه، زی‌تودۀ خشک ریشه، ساقه و برگ به‌ترتیب 51/9% ، 54/4%، 45/1% و 40/7% ، و عناصر غذایی نیتروژن، فسفر، پتاسیم، آهن و روی به ترتیب 38/8%، 45/4%، 62/9%، 35/5% و 42/6% در مقایسه با نهال های شاهد افزایش داشت. می توان نتیجه گیری کرد که کاشت نهال های فندق مایه زنی شده با قارچ های میکوریزی (به ویژه قارچr. irregularis) رشد رویشی بیشتری خواهند داشت.

effect of inoculation with arbuscular mycorrhizal fungi on biomass and uptake of nutrients of hazelnut seedlings in field condition

mycorrhizal fungi are one of the useful soil microorganisms, which can increase the growth of the host plant by absorbing and transferring more water and nutrients to the plant due to symbiosis with plant roots. therefore, in order to investigate the effect of mycorrhizal fungi on the biomass and nutrient absorption of hazelnut seedlings, a factorial experiment was conducted in the form of a randomized complete block design in field conditions. the investigated factors included the three origins of the seedlings (fandoghlou, makesh, and makidi regions) and fungal inoculation in three levels (rhizophagus irregularis, myco root inoculum and control) with three replications of 25 at a distance of 3x3 m, in an area of 6075 m2 in the agricultural lands on the edge of fandoghlou forest in ardabil, iran. after four years, the results showed that the inoculated seedlings of all three origins were superior in terms of all the examined characteristics compared to the control (non-inoculated) seedlings. the highest traits belonged to fandoghlou seedlings with r. irregularis inoculation. in these seedlings, root colonization, dry mass of root, stem and leaf were, respectively, 51.9%, 54.4%, 45.1%, and 40.7% higher, and n, p, k, fe, and zn were, respectively, 38.8%, 45.4%, 62.9%, 35.5%, and 42.6% more compared to the control seedlings. finally, it can be concluded that planting of hazelnut seedlings inoculated with mycorrhizal fungi (especially r. irregularis) will have higher vegetative growth.