بررسی کیفیت خاک در بخشی از اراضی کوهین استان قزوین

کیفیت خاک را می‌توان از دو بُعد کیفیت ذاتی و کیفیت پویا مورد مطالعه قرارداد. بُعد ذاتی کیفیت خاک به عوامل خاک سازی وابسته است، اما، بعد پویای کیفیت خاک، ویژگی‌هایی از خاک است که بسته به نوع مدیریت تغییر می کند و بیانگر وضعیت سلامت خاک است. در این تحقیق، کیفیت خاک بخشی از اراضی قزوین با استفاده از دو شاخص کیفیت تجمعی خاک و شاخص کیفیت نمرو محاسبه شد. نتایج نشان داد که شاخص کیفیت تجمعی با مدل کروی و شاخص کیفیت نمرو با مدل نمایی منطبق بودند و ضریب تبیین هر دو شاخص 0.87 به دست آمد که بیانگر همبستگی خوب مدل برازش داده شده با نقاط مشاهده ای است. در مقایسه با روش وزن دهی معکوس فاصله، روش کریجینگ معمولی برای هر دو شاخص کیفیت خاک، مقدار میانگین خطای اریبی و ریشه دوم میانگین مربعات خطای کمتری داشت. نقشه های کیفیت خاک منطقه موردمطالعه به کمک دو شاخص کیفیت تجمعی و کیفیت نمرو بر پایه روش های کریجینگ معمولی و وزن دهی معکوس فاصله ترسیم شد. الگوی کیفیت خاک برای هر دو شاخص تقریباً یکسان بود. بر اساس شاخص کیفیت تجمعی و شاخص کیفیت نمرو، خاک قسمت های شمالی و شمال غربی منطقه موردمطالعه کمترین مقادیر کیفیت خاک (0.4 و 28+/0) و قسمت جنوب و جنوب شرقی بیشترین مقادیر کیفیت (0.7 و 0.5) را به ترتیب داشتند. دو شاخص کیفیت خاک با کربن آلی، ظرفیت تبادل کاتیونی و نیتروژن و پتاسیم رابطه ای مثبت و معنی داری نشان دادند، اما این روابط با جرم مخصوص ظاهری و اسیدیته خاک رابطه منفی و معنی دار بود. می‌توان نتیجه گیری کرد که کیفیت خاک منطقه متاثر از ویژگی های پویای خاک است و توجه به حفظ این ویژگی ها اهمیت خاص دارد.

investigating soil quality in part of kuhin lands in qazvin province, iran

soil quality can be studied from two aspects: intrinsic soil quality and dynamic soil quality. the intrinsic aspect of soil quality is influenced by soil-forming factors, but the dynamic aspect of soil quality includes the characteristics of soil that change depending on the type of management and indicate the state of soil health. in this research, soil quality of a part of qazvin lands, in iran, was calculated using two cumulative soil quality indices and nemro quality index. the results showed that the cumulative quality index was consistent with the spherical model and the numerical quality index was consistent with the exponential model, and the coefficient of determination of both indices was 0.87, which indicates a good correlation between the fitted model and observation points. compared to the inverse distance weighting (idw) method, for both soil quality indicators, the normal kriging method had a lower value of the mean skewness error and root mean squared error (rmse). soil quality maps of the studied area were drawn with the help of two indices of cumulative quality and numerical quality based on the conventional kriging method. the pattern of soil quality was almost the same for both indicators. based on the cumulative quality index, the soil in the northern and northwestern parts of the study area had the lowest soil quality values (0.4 and 0.3) while the southern and southeastern parts had the highest values (0.7 and 0.5), respectively. two soil quality indices showed a positive and significant relationship with organic carbon, cation exchange capacity, nitrogen and potassium, but these relationships with bulk density and soil acidity had a negative and significant relationship. it can be concluded that the soil quality of the region is affected by the dynamic characteristics of the soil and it is important to pay attention to maintaining these characteristics.