ارزیابی اثر نیترات کلسیم بر ویژگی های رشد نهال ژنوتیپ‌های انتخابی انار در شرایط شور

به منظور ارزیابی کاربرد نیترات کلسیم بر برخی از ویژگی های رشد ژنوتیپ های انتخاب شده انار در شرایط شور، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با دو عامل ژنوتیپ و رقم در شش سطح (پوست سیاه اردکان، چاه افضل، نرک لاسجرد سمنان، وحشی بابلسر،ملس یزدی و رباب نیریز) و تیمار نیترات کلسیم در سه سطح شاهد(0)، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار در سه بلوک و در هر بلوک با 3 تکرار و در مجموع با 162 درخت در شوری ثابت آب آبیاری 0.5±9 دسی زیمنس برمتر در سال 1399-1398 در ایستگاه چاه افضل مرکز ملی تحقیقات شوری، انجام شد. نتایج نشان داد که نوع ژنوتیپ و سطح نیترات کلسیم بر تغییرات صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک و غلظت عناصر غذایی به طور معنی داری موثر است. بر اساس نتایج به دست آمده، بیشترین و کمترین درصد نکروزه گی (12% و 2%)، نسبت سطح برگ (1845 و 879 میلی متر مربع برگرم وزن خشک)، محتوی رطوبت نسبی (80.8% و 52.4%)، کلروفیل کل (11.4 و 6.45  میلی گرم بر گرم وزن تر)، محتوی پتاسیم (0.378% و 0.322%) و کمترین و بیشترین محتوی سدیم (1.88% و 2.75%)، محتوی نشت یونی (14.85% و 30.02%) و نسبت سدیم به پتاسیم (0.118 و 0.197) به ترتیب در ژنوتیپ های چاه افضل و با کاربرد 100 کیلوگرم در هکتار نیترات کلسیم و رقم رباب نیریز بدون کاربرد نیترات کلسیم مشاهده شد. ژنوتیپ چاه افضل از طریق حفظ خصوصیات رشدی خود و افزایش جذب پتاسیم در مقابل سدیم، شرایط رشدی مناسبتری نسبت به سایر ژنوتیپ های مطالعه شده در این تحقیق از خود نشان داد. همچنین نتایج نشان داد که کاربرد 100 کیلوگرم در هکتار از نیترات کلسیم در ابتدای فصل رشد به طور معنی داری موجب بهبود خصوصیات رشدی و کاهش اثرات مخرب سدیم در تمامی ژنوتیپ های مورد مطالعه شد. لذا توصیه می شود با توجه به میزان شوری آب و خاک باغات، از این ترکیب در ابتدای فصل رشد استفاده گردد.

evaluation of the effect of calcium nitrate on growth characteristics of selected pomegranate genotypes in saline conditions

to evaluate the effect of calcium nitrate on some growth characteristics of selected pomegranate (punica granatum) genotypes, a factorial experiment was carried out based on randomized complete block design (bcrd) with 3 replications at chahafzal station of the national salinity research center of iran, in 2019-2020. two factors were studied: genotypes at 6 levels (post-siyah ardakan, rabab neyriz, chah afzal, narak lasjerd semnad ,vahshi babolsar, and malas yazdi) and calcium nitrate at 3 levels (0 (control), 50 and 100 kg/ha), using irrigation water salinity of 9±0.5 ds/m.  the results showed that type of genotype and levels of calcium nitrate affected morphological and physiological characteristics and concentration of nutrient elements in leaves. the highest and lowest necrotic leaves (12% and 2%), leaf surface ratio (1845 and 879 mm2/g dry weight), relative water content (80.83% and 52.40%), total chlorophyll (11.4 and 6.45 mg/g fresh weight), potassium content (0.378% and 0.322%) and lowest and highest sodium content (1.88% and 2.75%), relative ions leakage (14.85% and 30.02%) and sodium to potassium ratio (0.118 and 0.197) was observed in chah afzal with 100 kg/ha of calcium nitrate and rebab niriz without calcium nitrate application, respectively. overall, chah-afzal was recognized as the most tolerant genotypes to saline condition. this genotype showed more suitable growth than the other genotypes by maintaining its growth characteristics and increasing potassium uptake compared to sodium. also, the results showed that application of 100 kg/ha of calcium nitrate at the beginning of the growing season significantly improved the growth characteristics and reduced the harmful effects of sodium in all studied genotypes.