بررسی تاثیر قارچهای میکوریز آربسکولار بر جذب عناصر غذایی و عملکرد ذرت در شرایط تنش تراکم خاک

استفاده مداوم از وسایل مکانیکی در مزرعه موجب متراکم شدن خاک می‌گردد. تراکم بوجود آمده اثرات فراوان و طولانی مدتی بر خواص فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک بر جای می‌گذارد و در صورت عدم استفاده از روشهای مناسب مدیریت مزرعه، تغییر ویژگیهای فیزیکی خاک و بخصوص تخریب تدریجی ساختمان خاک را در پی دارد. از جمله اثرات نامطلوب تراکم تغییر عمق رشد و توسعه ریشه می‌باشد که این خود بر میزان جذب آب و عناصر غذایی توسط گیاهان و در نتیجه بر میزان انرژی و کود مصرف شده در اراضی زراعی و نهایتاً بر شرایط زیست محیطی و اقتصادی تاثیرات نامطلوبی را بر جای خواهد گذاشت. کاهش جذب عناصر غذایی ناشی از تراکم خاک، کاهش رشد گیاه و در نتیجه کاهش میزان محصول را در پی دارد. یکی از روشهای کاهش اثرات نامطلوب تراکم خاک استفاده از روشهای بیولوژیک همچون استفاده از قارچهای همزیست با ریشه (قارچهای میکوریزآربسکولار) می‌باشد. براین مبنا پژوهشی بااستفاده از گونه‌های مختلف قارچهای میکوریزآربسکولار به منظور کاهش اثرات تنش تراکم بر میزان جذب عناصر غذایی و در نتیجه میزان محصول در گیاه ذرت و در شرایط مزرعه‌ای در طی دوسال به مرحله اجراء در آمد. در آزمایش‌های مربوطه که در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات خاک و آب واقع در مشکین دشت کرج انجام گرفت در سال اول، از سه سطح تراکم و سه گونه قارچ میکوریز آربسکولار در چهار تکرار استفاده گردید. با توجه به نتایج بدست آمده در سال اول، برای سال دوم ضمن استفاده از همان گونه‌های قارچ در سال اول به تیمارهای تراکم خاک یک سطح تراکم نیز اضافه گردید. در رطوبتهای مشخص وبا استفاده از نفوذ سنج (penetrometer)، میزان مقاومت خاک برای تیمارهای مختلف تراکم اندازه‌گیری گردید. جرم حجمی خاک نیز برای تیمارهای مختلف تراکم اندازه‌گیری شد. ارتفاع گیاه، وزن تازه و خشک برگها[1]و میزان محصول ذرت به همراه غلظت عناصر ازت، فسفر، پتاسیم، آهن، منگنز، روی و مس در برگهای ذرت برای تیمارهای مختلف اندازه‌گیری گردید. نتایج نشان داد که تیمارهای مختلف تراکم ایجاد شده از نظر آماری دارای تفاوت معنی‌داری بودند. میکوریزآربسکولار به صورت معنی‌داری سبب افزایش فاکتورهای مربوط به رشد ذرت و میزان محصول گردید. جذب عناصر در سطوح مختلف تراکم در تیمارهای حاوی میکوریزآربسکولار افزایش یافت اگرچه با افزایش تراکم از میزان تاثیر میکوریز آربسکولار کاسته شد. براین اساس می‌توان نتیجه گرفت که برقراری رابطه همزیستی میکوریزی موثر ازطریق افزایش جذب عناصر غذایی در گیاه ذرت سبب افزایش میزان محصول می‌گردد و بیشترین تاثیر برای کاهش تنش تراکم خاک بر رشد گیاه در سطوح متوسط تراکم می‌باشد.

evaluating the effects of arbuscular mycorrhizae on nutrient uptake and corn yield in a compacted soil

the continuous use of agricultural machinery in the field results in soil compaction with many long term effects on the physical and chemical properties of the soil and in the case of improper field management may alter and deteriorate soil physical properties. for example the alteration of root depth that results from soil compaction influences water and nutrient uptake as well as the amount of energy and fertilizer used in crop production and eventually affects the environmental conditions, soil fertility and economic returns because soil compaction reduces nutrient uptake and hence decreases plant yields. biological methods that employ symbiotic fungi (arbuscular mycorrhizae, am) may be considered to reduce the stressful effects of soil compaction on plant growth. based on these considerations two years of field experiments were conducted using different species of arbuscular mycorrhiza to reduce the effects of soil compaction on corn nutrient uptake and yield. the experiments were conducted in the research field of soil and water research institute in meshkindasht, karaj using three levels of compaction (in the first year) and three species of arbuscular mycorrhiza in four replicates. in the second year, with regard to the first year’s results, an extra level of compaction was added. using a penetrometer, soil resistance for different soil compaction treatments at certain soil moistures was measured. soil bulk density was also measured. corn height, leaf fresh and dry weights and corn yield as well as concentrations of n, p, k, fe, mn, zn and cu in corn leaf were measured. the results demonstrated that compaction treatments were significantly different. am treatments significantly increased corn growth parameters and yield. in am treatments nutrient uptake increased at different levels of soil compaction, though the effectiveness of am decreased with increasing compaction. it may be concluded that, through increasing nutrient uptake, am decreases the stressful effects of soil compaction on corn growth resulting in increased corn yield, and this