توزیع گونه‌های شیمیایی کادمیم، روی و سرب در اثر کاربرد آب فاضلاب در خاک

توزیع گونه‌های شیمیایی عناصر کادمیم، روی و سرب در دو خاک رسی و شنی به ‌وسیله آزمایش ستون‌های آبشویی مورد بررسی قرار گرفت. ستون‌های آبشویی از جنس شیشه پیرکس به قطر 4.8 و طول 40 سانتی متر و تا ارتفاع 30 سانتی‌متر از خاک پر شدند. ستون‌ها به طور متوسط به مدت 30 روز با فاضلابی که محتوی 8.5 میلی گرم بر لیتر روی و کادمیم و 170 میلی گرم بر لیتر سرب بود (فاضلاب غنی شده)، آبیاری شدند. در آزمایش دیگری تحت همین شرایط خاک شنی با فاضلاب خام آبیاری گردید. بعد از پایان آبشویی لایه سطحی ستون‌های خاک تا عمق 3 سانتی متری به ارتفاع 1 سانتی متر بریده شدند. جزبندی عناصر فوق در عمق‌های 10، 21 و 32 سانتی متری به وسیله عصاره‌گیری جزء به جزء انجام شد. عناصر فوق با استفاده از روش عصاره‌گیری جزء به جزء به اجزاء قابل تبادل (f1)، پیوند با کربناتها (f2)، پیوند با اکسید منگنز (f3)، پیوند با اکسید آهن (f4)، پیوند با مواد آلی f5)) و باقی‌مانده (f6) تقسیم شدند. افزودن فاضلاب غنی شده به خاک باعث افزایش معنی‌دار غلظت عناصر کادمیم، روی و سرب در لایه 10 سانتی متری گردید. جزبندی کادمیم در سه عمق نشان داد که در هر دو خاک کادمیم عمدتاً در جزء f2 می‌باشد. در هر دو خاک روی عمدتاً در جزء f6 یافت شد و جزء f1 کمترین بود. سرب عمدتاً در خاک شنی در جزء f2 و در خاک رسی در جزء f4 یافت شد. جزبندی عناصر فوق نشان داد که بخش عمده‌ایی از این عناصر در جزیی از خاک قرار دارند که تحرک کمی دارند و لذا احتمال حرکت و آلودگی آب‌های زیرزمینی در کوتاه مدت وجود ندارد.

redistribution of chemical species of cd, zn and pb among soil fractions with application of wastewater

the distribution of cadmium (cd), zinc (zn) and lead (pb) in two clay and sandy soils were examined using soil column leaching experiments. glass tubes, 4.8 cm diameter and 40 cm long were packed to 30 cm depth. the columns were irrigated with spiked sewage containing 8.5 mg l1 zn and cd and 170 mg l1 pb for 30 days. similar column was packed with sandy soil and irrigated with sewage alone. at the end of leaching experiments, soil columns were cut into three layers each being 1 cm depths. the fractionation of above elements was investigated using sequestration extraction method. the elements were fractionated into different forms: exchangeable (f1), bound to carbonate (f2), bound to mn oxides (f3), bound to fe oxides (f4), bound to organic matter (f5), and residual (f6). application of spiked sewage significantly increased concentration of cd, zn and pb in surface layer (01 cm). results showed that in two soils cd was mainly in f2 fraction. in two soils zn was mainly in f6 fraction. lead in sandy soil was mainly in f2 fraction and in clay soil was in f4 fraction. the fractionation of these elements indicated that they are mainly in nonlabile forms. thus, in short period, the possibility of contamination of groundwater with these elements is low