بررسی واکنش ارقام گلرنگ به سطوح مختلف فسفر در مناطق گرم

به منظور بررسی واکنش ارقام گلرنگ به سطوح مختلف فسفرخاک درجهت مصرف بهینه کود، پژوهشی در مناطق داراب، اصفهان، دزفول و کرمان به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال های 1395 و 1396 اجرا شد. عامل اول، رقم (ارقام پدیده و گلدشت برای اصفهان و داراب و ارقام گلدشت و صفه برای کرمان و دزفول) و عامل دوم، مقدار کود حاوی فسفر (شامل صفر ، 50 ، 100، 150 و 200 کیلوگرم در هکتار کود سوپرفسفات‌تریپل) بود. مقدار فسفر قابل جذب خاک در اصفهان 10.2، داراب 11، کرمان 7 و دزفول 7.18 میلی گرم بر کیلوگرم بود. بر اساس نتایج، اثر رقم بر عملکرد دانه گلرنگ در مناطق اصفهان و دزفول به ترتیب در سطح احتمال یک و پنج درصد معنی دار بود ولی در مناطق داراب و کرمان تفاوت بین دو رقم، معنی دار نبود. اثر مقدار کود حاوی فسفر بر عملکرد دانه در هر چهار منطقه در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. اثر متقابل (رقم-فسفر) بر عملکرد دانه تنها در اصفهان و در سطح احتمال پنج درصد معنی دار بود. در اصفهان بیشترین مقدار عملکرد از رقم گلدشت و سطح 50 کیلوگرم در هکتار کود حاوی فسفر بدست آمد که اختلاف معنی داری با شاهد داشت. در دزفول نیز بیشترین مقدار عملکرد، از همین مقدار کود بدست آمد. در کرمان بیشترین مقدار عملکرد دانه از رقم گلدشت و سطح 150 کیلوگرم در هکتار کود حاوی فسفر بدست آمد که با دیگر تیمارها اختلاف آماری معنی داری داشت. با کاربرد کود سوپرفسفات تریپل در مناطق داراب، دزفول و اصفهان به ترتیب 20%، 78% و 28% افزایش عملکرد دانه نسبت به تیمار شاهد مشاهده شد. بهترین نسبت فایده به هزینه در داراب و کرمان از رقم گلدشت و به ترتیب از سطح 100 و 150 کیلوگرم در هکتار کود حاوی فسفر بدست آمد و در مناطق دزفول و اصفهان از سطح 150 کیلوگرم در هکتار کود حاوی فسفر به ترتیب در رقم صفه و پدیده حاصل شد. به طور کلی، برای گلرنگ در مناطق گرم با فسفر قابل جذب برابر 10 میلی گرم در کیلوگرم خاک، مقدار 50 کیلوگرم کود حاوی فسفر و برای مناطق با فسفر قابل جذب 7 میلی گرم در کیلوگرم، مقدار 150 کیلوگرم کود حاوی فسفر قابل توصیه خواهد بود.

response of safflower cultivars to different levels of phosphorus in warm regions

in order to investigate the response of safflower cultivars to different levels of soil p for its optimum use, this study was carried out in darab, isfahan, dezful, and kerman regions as a factorial experiment with a randomized complete block design in three replications in two cropping seasons (2015-2016). the first factor was cultivar (padideh and goldasht cultivars for isfahan and darab and goldasht and soffe for kerman and dezful) and the second factor was different rates of triple super phosphate (tsp) including zero, 50, 100, 150, and 200 kg.ha-1. the soil available phosphorus in isfahan was 10.2, darab 11, kerman 7 and dezful 7.18 mg kg-1. based on the results, the effect of cultivar on safflower seed yield in isfahan and dezful was significant (p<0.01) and (p<0.05), respectively, but in darab and kerman, the difference between the two cultivars was not significant. the effect of tsp rate on grain yield in all four regions was significant (p<0.01).  the interaction effect effects of cultivar-phosphorus on the grain yield was significant only in isfahan region (p<0.05). in isfahan and dezful, the highest yield was obtained from the goldasht at the rate of 50 kg.ha-1, significantly different than the control. in kerman, the highest seed yield was obtained from goldasht and at 150 kg ha-1 tsp, significantly different than other treatments. with the application of tsp in darab, dezful and isfahan, 20%, 78%, and 28%, increase in grain yield was observed compared to the control, respectively. the best benefit-to-cost ratio in darab and kerman regions was obtained from goldasht for 100 and 150 kg.ha-1 tsp, respectively, while in dezful and isfahan it was obtained for 150 kg ha-1 tsp in soffeh and padideh, respectively. in general, for safflower in warm regions with soil available p of 10 mg kg-1, 50 kg.ha-1 tsp and for areas with soil available p of 7 mg.kg-1, 150 kg ha-1 tsp can be recommended.