بررسی ویژگی‌های رویشی، فیزیولوژی و زردبرگی نارنگی انشو با پایه کاریزوسیترنج در برخی خاک‌های آهکی مازندران

در استان مازندران، استفاده از سیترنج ها از جمله کاریزوسیترنج به عنوان پایه جایگزین برای مرکبات درحال توسعه و ترویج است. با درنظر گرفتن دامنه تغییرات زیاد آهک و بافت در خاک‌های منطقه، بررسی واکنش این پایه‌ به شرایط خاک‌های منطقه بسیار ضروری است. هدف پژوهش حاضر ارزیابی روند رشد، و تحمل پایه کاریزوسیترنج به خاک‌های آهکی شرق مازندران بود. به این منظور، آزمایشی به مدت دو سال:کدام سال ها؟ درقالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در هفت خاک با بافت متفاوت از لوم شنی تا رسی و دامنه کربنات کلسیم معادل از 2% تا 45% انجام شد. اندازه گیری ها شامل روند رشد رویشی، وزن خشک، شاخص‌ درجه زردی، شاخص فلورسنس، کلروفیل، غلظت عناصر غذایی در برگ و ریشه بود. نتایج نشان داد که بیشترین میانگین وزن خشک اندام هوایی از خاک های با بافت لوم و آهک کل 2% و همچنین خاک های با بافت شن لومی و آهک کل 40% حاصل شد. بیشترین درجه زردی برگ از خاک‌ های با بافت لوم، آهک 45% و آهک فعال 16% به دست آمد و کمترین درجه زردی از خاک‌های با آهک کل 2% و بدون آهک فعال حاصل شد. میانگین غلظت آهن کل در ریشه‌ها، 94/8 برابر میانگین غلظت آن در برگ‌ها بود که تجمع و رسوب آهن در ریشه‌ها را نشان می‌دهد. مقدار منگنز قابل استفاده برای درختان مرکبات در بیشتر خاک‌ها بیش از حد مطلوب بود اما میانگین غلظت منگنز برگ در بیشتر خاک‌ها کمتر از حد کفایت  بود که نشان می داد کمبود منگنز در برگ درختان مرکبات به علت کمبود منگنز در خاک نبود بلکه ناشی از  انتقال منگنز از ریشه به اندام هوایی بود. به طور کلی، میانگین غلظت منگنز در ریشه، 67/6 برابر میانگین غلظت آن در برگ بود. براساس نتایج، منگنز محدود کننده‌ترین عنصر برای این پایه و پیوندک بود در حالی که تجمع آهن در ریشه بیشتر از منگنز بود. نتایج میانگین مقدار کلروفیل و شاخص فلورسنس کلروفیل (fv/fm) برگ ها نشان داد که خاک های با بافت متوسط و آهک کل کم و همچنین خاک های با بافت سبک و آهک کل زیاد، بیشترین مقدار کلروفیل و شاخص فلورسنس را داشتند. بر پایه نتایج، این پایه در خاک های با آهک کل بیشتر از 14% علائم زرد برگی و کاهش رشد داشت. نیز، بافت خاک و مقدار آهک در تحمل پایه کاریزوسیترنج به خاک‌های آهکی بیشترین تاثیر را نشان داد به طوری که در خاک های با بافت سنگین و متوسط و آهک کل بیشتز از 14% علائم شدید زرد برگی و کاهش رشد نشان می‌داد اما در خاک های با بافت سبک و آهک کل 40%، علایم کلروز ظاهر نشد یا بسیار خفیف بود. بنابراین به باغداران توصیه می شود در انتخاب این پایه، بافت خاک و مقدار آهک خاک را لحاظ نمایند.

Evaluation of Vegetative, Physiological, and Chlorosis Characteristics of Satsuma Mandarin on Carrizo Citrange Rootstock in Some Calcareous Soils

In Mazandaran Province, use of Carrizo citrange (Citrus sinensis Osb. × Poncirus trifoliata L. Raf.) as an alternative rootstock for citrus is expanding. Also, due to great changes in lime content  of the soils (0 45%) and soil texture, it is necessary to study the response of this rootstock to the soils conditions. Therefore, the present study aimed to evaluate the growth trend and tolerance of this rootstock to calcareous soils of East Mazandaran. To this end, an experiment was conducted for two years in a randomized complete block design in seven soils with different textures (sandy to clay loam) and calcium carbonate content (2 45%). Measurements included vegetative growth trend, dry weight, chlorosis rate, fluorescence index (Fv/Fm), and nutrient concentration in leaves and roots. The results showed that the highest dry weight of aerial parts was obtained from soils with loam texture and total lime of 2% and soils with loamy sand texture and total lime of 40%. The highest chlorosis rate was obtained from soils with loam texture and 45% lime with 16% active lime and the lowest chlorosis rate was obtained from active limefree soils and 2% total lime. The average of Fe concentration in the roots was about 8.94 times the average concentration in the leaves, indicating accumulation and deposition of iron in the roots. In most soils, the amount of manganese available for citrus trees was excessive, but the mean concentration of leaf was less than adequate. The overall mean Mn concentration in the roots was about 6.67 times more than its mean concentration in leaf. The most limiting element for Carrizo citrange rootstock and scion was Mn and its low transfer efficiency from root to leaf. The results of mean chlorophyll content and chlorophyll fluorescence index (Fv / Fm) of leaves showed that soils with loam texture and low total lime and soils with light texture and high total lime had the highest amount of chlorophyll and fluorescence index. According to the results, soil texture influenced tolerance of Carrizo citrange rootstock in calcareous soils and, in relatively medium and heavy texture soils, the use of this rootstock in soils with total lime less than 14% is recommended, but in lighttextured soils, its use in soils with total lime about 40% is also recommended. Therefore, in choosing this rootstock, it is recommended to consider soil texture and lime content.