اثرات اصلی خاک فسفات، گوگرد و باکتری تیوباسیلوس بر شاخص های عملکرد محصول ذرت و اثرات باقیمانده آن بر عملکرد محصول جو

به منظور بررسی اثرات گوگرد و باکتری تیوباسیلوس برقابلیت جذب فسفر از منبع خاک فسفات و مطالعه اثرات باقیمانده تیمارها، آزمایشی در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی در دو بخش مزرعه‌ای با 5 تیمار در سه تکرار در کرتهای به مساحت 15 متر مربع طی سالهای 1380 تا 1382 اجرا گردید. تیمارهای آزمایش عبارت بودند از: control:tl= شاهد (بدون استفاده از کود فسفاتی)، tsp:t2 = فسفر از منبع سوپرفسفات تریپل (به میزان150 کیلوگرم در هکتار سوپر فسفات تریپل براساس آزمون خاک)، ap:t3 = فسفر از منبع خاک فسفات (به میزان 196.3 کیلوگرم در هکتار خاک فسفات که براساس کمیت فسفر مصرفی از منبع سوپرفسفات تریپل و درصد خلوص فسفر در نمونه خاک  فسفات مصرفی محاسبه گردید(، ap+sul:t4 = فسفر از منبع خاک فسفات به همراه گوگرد، :t5 ap+sul+th = فسفر از منبع خاک فسفات به همراه گوگرد و باکتری تیوباسیلوس (در این تحقیق گوگرد به میزان 33.3 درصد وزن خاک فسفات مصرفی معادل65.4 کیلوگرم در هکتار و باکتری thiooxidans.‌ thiobacillus به میزان 3.3 درصد وزن خاک فسفات مصرفی معادل 6.5 کیلوگرم در هکتار مورد استفاده قرار گرفت، نمونه مورد استفاده دارای جمعیت 107× 3.8 باکتری در هر گرم بود). بخش اول اجرای تحقیق با کشت گیاه ذرت (zea mays l.) به منظور مطالعه اثرات اصلی تیمارها و بخش دوم اجرای تحقیق با کشت گیاه جو (hordeum vulgare l.) به منظور مطالعه اثرات باقیمانده تیمارها اجرا گردید. شاخص‌های مورد نظر برای محصول ذرت شامل عملکرد خشک، درصد ماده خشک در بوته، سرعت رشد گیاه، مقادیر فسفر و روی در برگ، عملکرد فسفر کل، کارایی زراعی نسبی، مقدار فسفر قابل جذب خاک و شاخص های مورد نظر برای محصول جو شامل عملکرد کاه، عملکرد دانه، وزن هزار دانه، شاخص برداشت و کارایی زراعی نسبی تیمارها بود. نتایج این بررسی نشان داد که اثرات اصلی تیمارها (برای محصول ذرت) بر درصد ماده خشک در بوته و کارایی زراعی نسبی در سطح احتمال یک درصد و بر عملکرد خشک و سرعت رشد گیاه در سطح احتمال پنج درصد معنی‌دار گردید ولی بر مقدار فسفر و روی در برگ، عملکرد فسفر کل و فسفر قابل جذب خاک تاثیر معنی‌دار نداشت. اثرات باقیمانده تیمارها (برای محصول جو) بر عملکرد کاه در سطح احتمال پنج درصد معنی دار گردید ولی بر عملکرد دانه، وزن هزار دانه، شاخص برداشت و کارایی زراعی نسبی تاثیر معنی دار نداشت. نتایج این تحقیق نشان داد که اثرات اصلی خاک فسفات به همراه گوگرد و تیوباسیلوس باعث ارتقاء عملکرد خشک (به میزان 26.8 درصد) و درصد ماده خشک (به میزان 13 درصد)، و اثرات باقیمانده همین تیمار باعث ارتقاء عملکرد کاه (به میزان15.2 درصد) در مقایسه با سوپر فسفات تریپل گردید.

Main and Residual Effects of Phosphate Rock, Sulfur and Thiobacillus spp Bacteria on Yield Indices of Corn and Barley

The following experiments were conducted on two phases, on 20012003 arranged in randomized complete block design in order to study sulfur and Thiobacillus thioxidans L. on phosphorus availability of phosphate rock. The 1th phase of these experiments was performed on farm to study the main effects of treatments on corn crop, and 2th phase was carried out on farm to study the residual effects of treatments on barley crop. Following parameters were determined after crop harvesting in each phase: crop yield (dry matter yield of corn, straw yield, grain yield, harvesting index, and thousands grain weight of barley), dry matter percentage (DMP), crop growth rate (CGR), P and Zn content in leaf, relative agronomic efficiency (RAE), total phosphorus yield (TPY) and soil available phosphorus (Pava) measured for corn crop. The following results have been obtained: Main effects of treatments on dry matter percentage (DMP) and relative agronomic efficiency (RAE), were statistically significant at 1% level and main effects of treatments on dry matter yield (DMY) and crop growth rate (CGR) were significant at 5% level, but the main effects of treatments on P and Zn content in leaf, total phosphorus yield (TPY) and P(ava.) were not significant.Residual effects of treatments on straw yield were statistically significant at 5% level but the residual effects of treatments on grain yield and thousands grain weight, harvesting index and relative agronomic efficiency were not statistically significant. The results of this research showed that phosphate rock with sulfur and Thiobacillus spp, increased and yield indices of corn and barley crops, but for main and residual effects, treatments with sulfur and Thiobacillus spp had more effects than treatments with sulfur alone. Therefore, we can recommend treatments with sulfur and Thiobacillus spp for increasing main and residual effects on corn and barley crops.