تاثیر مقادیر و منابع پتاسیم بر برخی ویژگی‌های کمی و کیفی آفتابگردان روغنی در خاک‌های آهکی

این پژوهش به منظور بررسی تاثیر مقادیر و منابع پتاسیم بر عملکرد دانه، روغن و جذب پتاسیم در آفتابگردان (helianthus annus l.) رقم آذر گل، به‌صورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و در دو منطقه از استان آذربایجان غربی به مدت دو سال (98 و1397) اجرا شد. منابع سولفات و کلرید پتاسیم به عنوان عامل اصلی و مقادیر صفر، 300،200،100  و 400 کیلوگرم پتاسیم خالص در هکتار، عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که تیمار 100 کیلوگرم پتاسیم در هکتار از منبع سولفات پتاسیم موجب افزایش معنی دار عملکرد دانه و روغن به ترتیب به میزان 44.8 و 38.6 درصد شد که با همان تیمار از منبع کلرید پتاسیم تفاوت معنی داری نداشت. بیش ترین وزن کلش و عملکرد زیستی در تیمار 300 کیلوگرم پتاسیم از منبع سولفات پتاسیم بدست آمد که به ترتیب 58.9 و 51.8 درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش نشان دادند. جذب پتاسیم دردانه به طور متوسط 141.2 کیلوگرم در هکتار بود که با افزایش سطوح پتاسیم افزایش یافت. مقدار جذب پتاسیم در کلش به ‌طور متوسط 2.93 برابر دانه بود. آفتابگردان پتاسیم بومی قابل جذب خاک را در تیمار شاهد معادل 32 میلی گرم بر کیلوگرم خاک کاهش داد. پتاسیم قابل‌جذب خاک متناسب با سطوح پتاسیم افزایش یافت. بیش ترین پتاسیم قابل جذب خاک، با مصرف 400 کیلوگرم پتاسیم خالص در هکتار معادل 410 میلی‌گرم بر کیلوگرم بدست آمد. دراین‌ارتباط، منابع پتاسیم تاثیر یکسانی داشتند. یافته های این پژوهش نشان داد که با کاربرد 100 کیلوگرم پتاسیم خالص از منابع سولفات پتاسیم و یا کلرید پتاسیم در زراعت آفتابگردان، ضمن افزایش عملکرد دانه و درصد روغن، می توان مقدار پتاسیم قابل‌جذب خاک را برای تولید پایدار محصول در مقادیر بهینه ای حفظ نمود.

Effect of Potassium Rates and Sources on Some Quantitative and Qualitative Characteristics of OilSeed Sunflower in Calcareous Soils

The current study was conducted to investigate the effect of different levels and sources of potassium (K) on seed and oil yields and K uptake of sunflower (Helianthus annuus L.) var. Azargol. The experiment was laid out in randomized complete block design under split plot arrangement with three replications at two locations in West Azerbaijan province during two consecutive years (201718). Sunflower sources (K2SO4 and KCl) were arranged in the main plots, accommodating five K doses 0 (control), 100, 200, 300 and 400 kgha1 in subplots. The results indicated that treatment of 100 kgha1 K from K2SO4 source increased the seed and oil yields by, respectively, 44.8% and 38.6%, which did not differ from the same treatment using KCl. The highest straw weight and biomass were obtained by 300 kg.ha1 K from K2SO4 source, which increased by 58.9% and 51.8%, respectively, compared to the control. K uptake by straw was 2.93 times more than the grain. Sunflower reduced native available potassium (Kava) by 32 mg.kg1. K uptake in grain was 141.2 kg.ha1, which enhanced with increasing potassium level treatments. The soil Kava was proportional to potassium level treatments. The maximum soil Kava was 410 mg.kg1, with application of 400 kg.ha1 of K. In this connection, K sourcaes had the same effect. The results suggested that by application of 100 kg K.ha1  from K2SO4 or KCl in oilseed sunflower cultivation, in addition to producing a suitable product, Kava of the soil is maintained in optimum range.