اثر تراکم خاک و آماده سازی (پرایمینگ) بذر بر شاخص‌های رشد و مقدار پرولین گیاهچه لوبیا قرمز

تراکم زیاد خاک بر میزان و سرعت ظهور گیاهچه به ویژه در گیاهان اپی جیل و همچنین درصد گیاهچه مستقر شده در شرایط مزرعه اثرات نامطلوب دارد. لذا برای بررسی راههای مقابله با این پدیده در گیاه لوبیا این آزمایش در طی سال‌های 1396 و 1397 در آزمایشگاه بذر و گلخانه گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان بر روی لوبیا قرمز رقم گلی، طراحی و اجرا شد. متغیرهای مورد بررسی عبارت بودند از آماده سازی بذر در هفت سطح (شاهد (آماده سازی نشده)، آماده سازی آبی (هیدروپرایمینگ)، آماده سازی با محلول های جیبرلیک اسید[1](ga50 ppm، ga100 ppm)، سالسیلیک اسید[2](sa50 ppm، sa100 ppm)، و ترکیبی ازga50 ppm + sa50 ppm)) و تراکم خاک در پنج سطح (شاهد یا خاک دست نخورده)، 5%، 10%، %15و 20% افزایش تراکم در مقایسه با شاهد) . نتایج نشان داد که تراکم خاک در حدبهینه (105%) تاثیر مثبت و بیش از آن تاثیر منفی بر رشد گیاهچه داشت. تیمار آماده سازی هورمونی بذر بر رشد اولیه گیاهچه تاثیر معنی‌داری داشت. آماده سازی باعث شد که طول ریشه و تعداد انشعابات آن بهبود یابد. تراکم شدید خاک، طول ریشه را کاهش داد. بیشترین طول ریشه (40.58 سانتی‌متر) در تیمار ga50 ppm + sa50 ppm)) و عدمتراکم (خاک دست نخورده) بود و بیشترین تعداد انشعابات ریشه 8 عدد در تیمار a50 ppm + sa50 ppm و تراکم 20 % خاک بود. تیمار آماده سازی بذر بر پرولین اثر معنی‌داری داشت. کمترین میزان پرولین (µg.g1 fw 85.1) در تیمار شاهد (بدون آماده سازی) در تراکم خاک 10%، و بیشترین میزان آن(µg.g1 fw 199.6) در تیمار ga50 ppm + sa50 ppm و عدم تراکم (خاک دست نخورده) مشاهده شد. اعمال تراکم خاک به میزان 5% باعث بهبود شرایط گیاهچه شد ولی افزایش تراکم خاک به میزان 15% و بیشتر باعث کاهش رشد ریشه (9.13 سانتی‌متر) و اندام هوایی شد. این موضوع ممکن است بواسطه کاهش تهویه خاک و در نتیجه پایین آمدن توان گیاهچه در جذب آب و عناصر غذایی باشد.

Effect of Soil Compaction and Seed Priming on Growth Indices and Proline Content of Kidney Bean Seedling

Heavy soil compaction and crusting has adverse effects on the rate and speed of seedling emergence, as well as percent of established seedling, particularly in dicotyledonous epigeal plants. Therefore, the aim of this study was to evaluate the ways of coping with this phenomenon in kidney bean. The experiment was carried out during the years 2017 and 2018 in the Seed Laboratory and Greenhouse of Lorestan University, Iran. Factors studied were seed priming (control, hydroprming, GA50 ppm, GA100 ppm, SA50 ppm, SA100 ppm, and GA50 ppm+SA50 ppm) and soil compaction (intact, 5%, 10%, 15%, and 20% more compaction in relation to intact). The results showed that low soil compaction (510%) had positive effect on seedling growth, while, more compaction had adverse effect. Seed priming had a significant effect on seedling growth indices. Priming improved root length and number of root branches. Sever soil compaction decreased root length. The maximum root length (40.58 cm) was observed in priming with GA50 ppm+SA50 ppm and no soil compaction (intact soil). The greatest number of root branches was observed in GA50 ppm+SA50 ppm and 20% soil compaction. Seed priming had significant effects on proline. Minimum proline content (85.1 µg.g1 FW) was observed in notprimed and 10% soil compaction, however, its maximum  (199.6 µg.g1 FW) was recorded in GA50 ppm+SA50 ppm priming and no soil compaction (intact soil). In general, weak soil compaction (5%) improved seedling growth, but increasing soil compaction by 15% or more decreased root (9.13 cm) and shoot growth. It seems that soil compaction reduces water and mineral uptake, hence reducing seedling performance.