اثر انواع بیوچار غنی شده و باکتری‌های حل‌کننده فسفات بر فعالیت فسفاتازی و فراهمی فسفر خاک و رشد گندم در خاک شور اطراف دریاچه ارومیه

شوری خاک به طور منفی بر رشد و عملکرد گیاه تاثیر می گذارد. با این وجود، پیش بینی می شود که باکتری های ریزوسفری محرک رشد گیاه (pgprs) و استفاده از بقایای گیاهی به صورت بیوچار رشد و توسعه گیاه در شرایط تنش زا را تسهیل کند. بدین منظور برای ارزیابی تاثیر انواع بیوچار غنی شده و باکتری های حل کننده فسفات (psb) بومی خاک های شور اطراف دریاچه ارومیه بر فراهمی فسفر این خاک ها، آزمایش فاکتوریل گلدانی در قالب طرح کامل تصادفی با دو نوع خاک شور (15=ec) و غیر شور (2 =ec) و انواع بیوچار غنی شده با اسیدفسفریک سنگ فسفات (bc-h3po4-rp)، اسیدکلریدریکسنگ فسفات (bc-hcl-rp) ، سنگ فسفات باکتری های حل کننده فسفات (bc-rp-psb) و مصرف همزمان بیوچار سنگ فسفات (bc-rp)، بیوچار – باکتری های حل کننده فسفات (bc-psb)، بیوچار معمولی (bc) و کود فسفاته (tsp) اجرا شد. پس از برداشت گیاه، وزن ماده خشک و غلظت فسفر گیاه، برخی ویژگی های شیمیایی نظیر ph، قابلیت هدایت الکتریکی، فسفر اولسن و فعالیت فسفاتاز خاک ها اندازه گیری شد. در هر دو خاک، بیشترین عملکرد و فسفر گیاه در تیمارهای bc-h3po4-rp ، bc-hcl-rp و bc-rp-psb بدست آمد. بیشترین فعالیت فسفاتاز قلیایی در تیمار bc-rp-psb و فسفاتاز اسیدی در تیمارهای  bc-h3po4-rpو bc-hcl-rpاندازه گیری شد. برخلاف ec، تیمارهای آزمایش ph خاک ها را بطور معنی داری کاهش دادند. به طوری که تیمار bc-h3po4-rp به اندازه 1.1 واحد ph خاک s2 و 0.6 واحد ph خاک s1 و تیمار bc-hcl-rp 0.56 واحد ph خاک s1 و 1.16 واحد ph خاک s2 را کاهش دادند. غلظت فسفر اولسن در تیمار b-ch3po4-rp و bc-hcl-rp برای خاک s1 به ترتیب 58.7 و41 میلی گرم در کیلوگرم برای خاک s2 67.4 و 38.6 میلی گرم در کیلوگرم خاک بود. نکته جالب توجه اینکه، در هر دو خاک، غلظت فسفر اولسن در تیمارهای بیوچارهای غنی شده بویژه بیوچار غنی شده با خاک فسفات و باکتری های حل کننده فسفات (bc-rp-psb)  نسبت به تیمار tsp بیشتر بود.این نتایج دور از انتظار بود بدین منظور پیشنهاد می گردد برای مقایسه بهتر این کود با tsp و نیل به نتایج کاربردی تر، تحقیقات تکمیلی و مطالعات مزرعه ای طولانی مدت بیشتری انجام پذیرد.

Effect of Various Enriched Biochars and PSB on Phosphatase Activity, Phosphorus Availability, and Wheat Growth in Saline Soils Around Lake Urmia

The productivity of plants is adversely affected by soil salinity. However, it is predicted that plant growthpromoting rhizosphere bacterial (PGPRs) and the use of crop residues as biochar can improve plant growth and development in the presence of salinity and different stresses. A pot experiment was performed in a complete randomized design using two soils with different EC (S1 = 2, S2 = 15 dSm1). Treatments included different types of enriched biochar (BC) as rock phosphatebiochar (BCRP), BCH3PO4RP, BCHClRP, BCPSB and BCRPPSB to assess the effects of applegrape pruning biochar, enriched biochar, and phosphatesolubilizing bacteria (PSB) isolated from saline soils around Lake Urmia on the phosphorus (P) availability. After harvesting, soil physicochemical properties (pH, EC), POlsen, acid, and alkaline phosphatase activities, and plant growth indices were investigated. The results showed that in both soils, the highest alkaline phosphatase activity was in BCH3PO4RP and BCHClRP treatments. In both soils, the highest plant dry matter was obtained in BCH3PO4RP and the highest plant P in BCH3PO4RP, BCHClRP, and BCRPPSB treatments. Experimental treatments did not affect the soil EC but significantly reduced the pH of soils. Indeed, BCH3PO4RP reduced the pH of S2 and S1 soils by 1.1 and 0.6 units, respectively, while BCHClRP reduced the pH of S1and S2 soils by 0.56 and 1.16 units, respectively. The POlsen concentration of S1 soil under BCH3PO4RP and BCHClRP treatments were 57.7 and 41 mg kg1and of S2 soil were 67.4 and 38.6 mg kg1, respectively. Interestingly, in both soils, POlsen concentration in BCRPPSB treatment was more than TSP treatment, suggesting a remarkable ability of the studied bacteria. Since enriched biochar with various minerals and inoculation with PSBs showed an unexpectedly higher POlsen compared to TSP, more field studies are needed for supporting as well as clear understanding of Penriched biochar potential in different soils and climates.