اثر باکتری محرک رشد گیاه و مواد آلی بر غلظت برخی عناصر غذایی کم مصرف در اسفناج در خاک آهکی تحت تنش شوری

به منظور بررسی اثرات کاربرد کلرید سدیم، ماده آلی و باکتری محرک رشد بر وزن تر و خشک و غلظت عناصر کم مصرف در اندام هوایی اسفناج، پژوهشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح کلرید سدیم (شاهد (s0)، 2 (s2) و 4(s4) گرم نمک بر کیلوگرم خاک)، پنج سطح ماده آلی (شاهد،  0.5% و 1% وزنی پوسته برنج و 0.5% و 1% وزنی بیوچار پوسته برنج) و دو سطح باکتری (بدون و با باکتری) بود. نتایج نشان داد کاربرد 2 و 4 گرم نمک بر کیلوگرم خاک، سبب افزایش جزیی غلظت آهن اندام هوایی اسفناج گردید، در حالی که غلظت مس به ترتیب به میزان 48.10%و 48.32% در مقایسه با تیمار شاهد افزایش یافت. اما غلظت روی و منگنز کاهش نشان داد. عملکرد گیاه تحت تاثیر شوری قرار نگرفت که احتمالاً به دلیل تعدیل اسمزی ناشی از افزایش تدریجی نمک بود. کاربرد منابع مواد آلی سبب افزایش وزن تر و خشک اندام هوایی، غلظت آهن، روی، مس و منگنز اندام هوایی شد. مایه زنی با باکتری سودوموناس فلورسنس نیز سبب افزایش معنی دار وزن تر و خشک اندام هوایی، غلظت آهن، روی، مس و منگنز اندام هوایی در مقایسه با تیمار شاهد مربوطه (عدم کاربرد باکتری) گردید. بطور کلی اسفناج (رقم ویروفلی) به خوبی افزایش تدریجی شوری را تحمل نمود و کاربرد مواد آلی همراه با باکتری محرک رشد سبب افزایش غلظت عناصر ضروری کم مصرف و رشد اسفناج در خاک آهکی تحت تنش شوری گردید.

Influence of Growth Promoting Rhizobacteria and Organic Matter on the Concentration of Micronutrients of Spinach in a Calcareous Soil Affected by Salinity

In order to investigate the effect of sodium chloride application, organic matter sources and growth promoting bacteria on fresh and dry matter yield and concentration of micro nutrients in shoot of spinach, a factorial experiment was conducted in a completely randomized design with three replications. The treatments were sodium chloride (control (S0), 2 (S2) and 4 (S4) g Na Cl kg1 soil), organic matter (control (OM0), 0.5% and 1.0 % rice husk and 0.5% and 1.0 % rice husk biochar, w/w)  and PGPR bacteria (without and with bacteria). Results showed that application of 2 and 4 g salt kg1 of soil slightly increased iron concentration of aerial part, while Cu concentration increased by 48.10% and 48.32%, respectively. However, Zn and Mn concentrations decreased. Plant yield was not affected by salinity, probably due to the osmotic adjustment resulting from gradual increase in salt addition. Application of organic matter sources increased spinach fresh and dry weight, and Fe, Zn, Cu and Mn concentrations. Inoculation with Pseudomonas fluorescence significantly increased fresh and dry weight as well as Fe, Zn, Cu, and Mn concentrations in aerial part, compared with the related control (without bacteria(. In conclusion, spinach (cv Virofly) very well tolerated gradual addition of salinity; and application of organic matter with growth promoting bacteria increased micronutrients concentration and growth of spinach in a calcareous soil affected by salinity.