تاثیر جهت شیب و نوع بوته گیاهی بر برخی خصوصیات شیمیایی خاک

جهت شیب، نوع پوشش گیاهی و عمق نمونه برداری از فاکتورهای موثر بر خصوصیات شیمیایی خاک می باشند. این عوامل با افزایش یا کاهش مواد آلی، کیفیت خاک را تحت تاثیر قرار می دهند. با این‌ وجود تاثیر همزمان نوع بوته و جهت شیب بر برخی خصوصیات خاک به ‌ندرت مورد بررسی قرار گرفته است. به منظور تعیین تاثیر جهت شیب، نوع بوته گیاه و عمق نمونه برداری بر ویژگی های شیمیایی خاک، آزمایشی فاکتوریل در چارچوب طرح کاملاً تصادفی با 6 تکرار در ایستگاه تحقیقاتی حوضه آبخیز زوجی گنبد اجرا شد. نمونه‌برداری خاک در مرداد ماه سال 1395 انجام شد و خصوصیات شیمیایی اندازه‌گیری گردید. پهاش خاک در شیب های جنوبی بیشتر از شیب های شمالی بود. پهاش خاک زیر پوشش گون به طور چشم گیری کمتر از پهاش خاک زیر پوشش بوته علف پشمکی بود. در جهت شیب شمالی، cec در تیمار گون زرد نسبت به گونه علف پشمکی و موقعیت بین بوته بیشتر بود.در حالیکه در جهت شیب جنوبی، cec در موقعیت بین بوته به طور معنی داری نسبت به گیاه علف پشمکی و گون زرد کمتر بود. در تمامی موقعیت های بوته و بین بوته مقدار cec و ماده آلی در جهت شیب جنوبی به طور معنی داری نسبت به جهت شیب شمالی کمتر بود. در جهت شیب شمالی و جنوبی در خاک عمق اول و دوم، در خاک زیر بوته گون زرد افزایش معنی دار ماده آلی و کربنات کلسیم خاک نسبت به بوته علف پشمکی و موقعیت بین بوته مشاهده شد. همچنین در عمق اول شیب شمالی، در زیر بوته علف پشمکی، افزایش معنی دار ماده آلی و کربنات کلسیم نسبت به موقعیت بین بوته ثبت شد. تاثیرپذیری کل ویژگی های مورد بررسی از عوامل جهت شیب و نوع پوشش گیاهی بیشتر از عمق نمونه برداری بود.

Influence of Slope Aspect and Plant Type on Some Soil Chemical Properties

Slope aspect, vegetation type, and depth of sampling are factors affecting soil chemical properties. These factors affect soil quality by increasing or decreasing organic matter content. However, the simultaneous effects of plant type and aspect on some soil properties have rarely been studied. For this purpose, the effect of aspect, plant type, and depth of sampling on soil chemical properties were studied based on factorial experiment in a completely randomized design with 6 replications, in the Gonbad Paired Watershed Research Station. Soil sampling was done in August 2016 and chemical properties were measured. The soil pH was higher in the southern slopes than in the northern slopes. The pH of the soil under Astragalus parrowianus was significantly lower than that of Bromus tomentellus. In the northern slope, CEC of soil under Astragalus parrowianus was higher compared to that under Bromus tomentellus and interplant position, while in the southern slope, soils in the interplant position had significantly lower CEC in comparison with those under Bromus tomentellus and Astragalus parrowianus plants. At all plant and interplant positions, the CEC and organic matter content were significantly lower in the southern slope than in the northern slope. At the first and second depths of the northern and southern slopes, soil under Astragalus parrowianus plants had significantly higher organic matter and calcium carbonate compared to the Bromus tomentellus and interplant position. Also, at the first depth of the northern slope, soil under Bromus tomentellus plants had significantly higher organic matter and calcium carbonate compared to the interplant position. Generally, influence of the factors of aspect and vegetation type was more than that of the depth of sampling.