مقایسه اثر چند ماده آلی و بیوچار آن‌ها بر برخی ویژگی‌های خاک

امروزه، کاربرد مجدد پسمانده های آلی تولید شده به‌وسیله کارخانه‌های مواد غذایی و دارویی، در بخش کشاورزی و به‌عنوان کود آلی مورد توجه قرار گرفته است. مطالعه حاضر به منظور مقایسه اثر افزودن پسمانده های آلی چهار کارخانه در استان‌های فارس و خوزستان و بیوچار این پسمانده ها بر برخی ویژگی‌های شیمیایی یک خاک آهکی انجام شد. آزمایشی به مدت دو ماه و به‌صورت طرح کاملاً تصادفی در قالب آزمون فاکتوریل 4×9 شامل 9 نوع پسمانده آلی (فیلترکیک، باگاس نیشکر، بیوچار باگاس نیشکر، چغندرقند، بیوچار چغندرقند، ریشه شیرین بیان، بیوچار ریشه شیرین بیان، کنجاله سویا، بیوچار کنجاله سویا) در چهار سطح صفر (شاهد)، یک، دو و سه درصد وزنی و با سه تکرار طراحی و اجرا شد. نتایج نشان داد که برهمکنش اثر نوع و سطح پسمانده های آلی بر فسفر قابل دسترس، غلظت آهن، مس و منگنز قابل عصاره‌گیری باdtpa و قابلیت هدایت الکتریکی خاک معنی‌دار بود. خاک تیمار شده با کنجاله سویا بیشترین مقدار نیتروژن کل و مس را دارا بود. فیلترکیک منبع مناسبی برای تامین فسفر، روی و آهن و تفاله چغندرقند، منبع مناسبی جهت تامین منگنز در خاک بودند. تفاوت معنی‌داری بین مقدار عناصر قابل دسترس در خاک‌های تیمار شده با پسمانده های خام با بیوچار آن‌ها مشاهده نشد. اگرچه افزایش سطح کاربرد این پسمانده ها به میزان دو تا سه درصد وزنی سبب افزایش قابلیت دسترسی عناصر مذکور گردید اما کاربرد سطوح بالاتر این پسمانده ها، با افزایش 33 تا 166 درصدی قابلیت هدایت الکتریکی خاک همراه بود؛ لذا استفاده وسیع از این پسمانده ها باید با احتیاط بیشتری صورت پذیرد.

Comparison of the Effects of Some Organic Compounds and Their Biochar on Some Soil Properties

Nowadays, recycling of organic wastes produced in food and medicinal factories by applying them to agricultural lands as organic fertilizers is the focus of attention. The present study was carried out to compare the effect of applying organic wastes of four factories in Fars and Khuzestan provinces and their biochars on some of the chemical properties of a calcareous soil. An experiment was conducted for two months in a completely randomized design based on a factorial arrangement (9 × 4), including 9 organic waste types (filter cake, bagasse, bagassebiochar, sugar beet, sugar beetbiochar, licorice, licoricebiochar, soybean meal and soybean mealbiochar) at 4 rates of application (0, 1%, 2% and 3% by weight) with three replications. The results showed that interaction effects of organic waste types and rates, on the soil available phosphorus (P), soil DTPAextractable iron (Fe), copper (Cu) and manganese (Mn) concentrations and electrical conductivity (EC) were significant. The soil amended with soybean meal had the highest nitrogen (N) and Cu content. Filter cake was a good source for P, zinc (Zn) and Fe and sugar beet pulp was a good source for Mn. There was no significant difference in the amounts of available nutrients between raw organic materials and their biochars. Although the increase in the level of application of these wastes by two to three percent by weight increased the accessibility of these elements, the application of higher levels of these wastes was accompanied by 33% to 166% increase in soil electrical conductivity; so, widespread use of these wastes should be done more cautiously.