تاثیر تیمارهای زیستی فسفاتی و روی بر جزء‌بندی فسفرمعدنی در خاک ناحیه ریشه دو رقم لوبیا

به منظور بررسی تاثیر تیمارهای زیستی فسفاتی و روی بر جزء بندی فسفر معدنی در خاک ناحیه ریشه دو رقم لوبیا آزمایشی به ‌صورت فاکتوریل در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی اجرا شد. فاکتور های این تحقیق شامل دو رقم لوبیا چیتی (تلاش و صدری)، چهار سطح فسفر (p0: شاهد، p1: مصرف سوپر فسفات تریپل بر اساس آزمون خاک، p2: مصرف کود زیستی فسفاتی و سوپر فسفات تریپل به میزان 50 درصد توصیه بر اساس آزمون خاک و p3: مصرف کود زیستی فسفاتی) و سه سطح روی (zn0: شاهد، zn1:مصرف 50 کیلوگرم در هکتار سولفات روی وzn2 : مصرف تیمار زیستی روی) بود. نتایج نشان داد بین دو رقم مورد آزمایش اختلاف معنی دار در میزان اجزاء دی کلسیم فسفات (ca2-p)، اکتا کلسیم فسفات  (ca8-p)، آپاتیت فسفات (ca10-p) و فسفر کل وجود داشت. کمترین میزان اجزاء معدنی فسفر در خاک ناحیه ریشه رقم صدری حاصل شد. تیمار فسفری بر اجزاء معدنی فسفر به جز آلومینیوم فسفات (al-p)، فسفات آهن(fe-p) و فسفرمحبوس در اکسیدهای آهن (o-p) تفاوت معنی دار ایجاد نمود. در تیمار p1، روند افزایشی و در تیمار های p2 و p3، روند کاهشی در شکل های معدنی فسفر مشاهده شد. تیمار روی تفاوت معنی دار بر اجزاء معدنی فسفر به جز al-p و o-p ایجاد نمود. حداقل مقادیر اجزاء فسفر از تیمار زیستی zn2 حاصل شد. در بین اثرات متقابل، اثرات متقابل سه گانه رقم در فسفر و روی بر ca2-p و ca10-p و اثر متقابل دوگانه فسفر و روی بر اجزاء ca2p،ca8p ، ca10p و فسفر کل معنی دار شدند. حداکثر این اجزاء از تیمارهای c1p1zn0 و p1zn0 و حداقل از تیمارهای زیستی c2p2zn2، p2zn2 و p3zn2 حاصل شد. رقم صدری و تیمارهای زیستی فسفاتی و روی از کارآیی بالاتری در آزادسازی و جذب شکل های معدنی فسفر برخوردار می باشند.

Effect of Phosphate and Zinc BioTreatments on Inorganic Phosphorus Fractionation in Root Zone Soil of Two Cultivars of Bean (Phaseolus vulgaris L.)

In order to study the effect of phosphate and zinc biotreatments on inorganic P fractionation in two cultivars of bean, an experiment was conducted as factorial in a completely randomized design. The research treatments consisted of two cultivars of bean (Talash and Sadri), four levels of P (P0: Control, P1: Use of TSP fertilizer on the basis of soil test, P2: 50 percentage of TSP + P biofertilizer, and P3: Use of P biofertilizer), and three levels of Zn (Zn0: Control, Zn1: 50 kg ha1 ZnSO4, and Zn3: Use of biological Zn treatment). The results revealed that there were significant differences between the two cultivars on Ca2P, Ca8P, Ca10P and total P. The minimum amount of inorganic P fractions was obtained from root zone soil of Sadri cultivar. The effect of P treatment was significant on inorganic P fractions, except AlP, FeP and OP. The amount of inorganic P forms showed an increase in P1 and a decrease in P2 and P3 treatments. The effect of Zn treatment was significant on inorganic P fractions, except AlP and OP. The minimum amount of inorganic P fractions was obtained from Zn2. Among the interaction effects, the triple interaction effect of cultivar × P × Zn was significant on Ca2P and Ca10P and the double interaction effect of P × Zn was significant on Ca2P، Ca8P, Ca10P and TP. The maximum amounts of these forms were obtained from C1P1Zn0 and P1Zn0, and the minimum from C2P2Zn2, P2Zn2 and P2Zn3 treatments. Sadri cultivar and phosphate and Zn biotreatments had higher efficiency in release and uptake of P inorganic forms.