وضعیت اعتبارسنجی تفسیر منسوب به امام حسن عسکری(ع)

از گذشته تا کنون، نظرات متضادی پیرامون تفسیر منسوب به امام حسن عسکری(ع) بیان شده است؛ عده‌ای از اندیشمندان کتاب را مخدوش و موضوع می‌دانند، و به آن تصریح نموده‌اند؛ و عده‌ای از علماء نیز کتاب را به تصریح یا استفاده، معتبر دانسته‌اند. با توجه به این مناقشات و مخصوصاً ایراد اشکال به انتساب تفسیر به امامین عسکریین(ع)، این مساله به وجود می‌آید که: اصالت کتاب تفسیر عسکری چگونه است؟ اعتبار این کتاب در چه وضعیتی قرار دارد؟ آیا دلایلی بر عدم انتساب یا انتساب تفسیر به امامین عسکریین(ع) قابل طرح هستند؟ نتیجه پژوهش نشان می‌دهد که، این تفسیر به دلایل مختلفی، هم معتبر نیست و هم از امامین عسکرین(ع) نیست؛ همانند: 1 مشهور نبودن تفسیر در بین امامیه تا قرن ششم. 2 عدم شناسائی تفسیر و راوی آن در فهارس و تراجم متقدم و متاخر. 3 مورد «مناقشه» بودن تفسیر، از ابتدای رواج. 4 مشکلات رجالی و اسنادی، همانند تفاوت سند نسخه تفسیر در احتجاج با سند نسخه خود تفسیر. 5 ناهماهنگی داستان‌های راویان تفسیر با امام عسکری(ع). 6 مورد استفاده قرار نگرفتن تفسیر توسط جمهور علمای امامیه. از سوی دیگر، شواهدی نشان می‌دهد که مولف تفسیر عسکری، ناصر کبیر اطروش است.

validation of tafsir attributed to imam hassan askari (as)

from the past until now, conflicting opinions have been expressed about the interpretation attributed to imam hasan askari (a.s.); some thinkers consider the book as the subject, and have specified it; and some scholars have considered the book as authentic. considering these controversies and especially the problem of attributing tafsir to imams askari (as), this question arises: what is the originality of tafsir askari’s book? what is the validity of this book? can there be any reasons for not attributing or attributing the interpretation to the askarian imams (a.s.)? the present research, specifically, during the preliminary process, has dealt with the citation measurement and validation of the interpretation attributed to imam askari (a.s.). the result of the research shows that, for various reasons, this interpretation is not valid and it is not from the imams of askarin (as); like: 1 tafsir not being famous among imamiyyah until the 6th century. 2 lack of recognition of the commentary and its narrator in indexes and translations. 3 legal and documentary problems, such as the difference in the interpretation version of the document. 4 inconsistency of narrators’ stories with imam askari (as). 5 tafsir not being used by imami scholars.