تحلیل انتقادی راهکارهای برون رفت از تعارض روایات تاویلی قصه آدم علیه السلام با ظاهر قرآن

برخی احادیث منقول از امامان معصوم(ع) در ذیل آیات قصه آدم(ع) ناظر بر تاویل آیات هست که این تاویلات در نگاه ‏نخست، بامعنای ظاهری الفاظ آیه معارض به نظر می‌رسد.این پژوهش راهکارهای برون‌رفت از این تعارض بدوی را از میان ‏رویکردهای مختلف تفسیری استخراج نموده است. و با روش توصیفی - تحلیلی و انتقادی این راهکارها را بررسی کرده و به ‏این نتایج دست‌یافته است که 1) راهکار دیدگاه بطنی نگری به دلیل صرف‌نظر کردن از ظاهر قرآن و استناد بی‌ضابطه به ‏روایات تاویلی نمی‌تواند گزینه مناسبی برای این برون‌رفت باشد.2) راهکار نماد انگاری هم الفاظ قرآن را پوسته‌ای برای معنای ‏تاویلی در روایت در نظر می‌گیرد که علاوه بر اینکه واقعیت قصه را نفی می‌کند به دلیل اصالت دادن به تاویل وارده در روایت ‏به اعتبار سنجی روایات از طریق مطابقت با ظاهر قرآن کمکی نمی‌کند ولی3) با استفاده از روش جری و تطبیق و بهره‌گیری از ‏قاعده تطبیق مفهوم بر مصادیق متعدد؛ در روایات تاویلی اسماء تعلیمی، کلمات القائی، عهد آدم (ع)، شجره ممنوعه و هدایت ‏امکان رفع تعارض وجود دارد و روایت نمایان شدن ابلیس به شکل مار از اسرائیلیاتی است که از تورات وارد کتاب‌های ‏تفسیری ما شده است.