بررسی سندی و محتوایی حدیث «المَراةُ شرٌ کُلُّها»

از چالش ‏های جدی فرا‏روی اندیشمندان مسلمان، وجود احادیثی در نکوهش زنان است که بازپژوهی آن‏ها می ‏تواند نقش موثری در تببین جایگاه زن در اندیشه اسلام داشته باشد. روایتی که زن را شر معرفی می‏ کند، از این جمله است. این حدیث در بین مصادر حدیثی و تاریخی، اولین بار در نهج‏ البلاغه و با مفهومی مشابه در کتب متاخر از نهج‏ البلاغه آمده است. فارغ از مباحث سندی، ابهام در دلالت روایت، دیدگاه ‏های متفاوتی را در مواجه با این روایت شکل داده است؛ برخی روایت را جعلی دانسته و برخی آن را مطلقاً پذیرفته ‏اند. خارجیه بودن قضیه و عرضی بودن مفهوم شر، نیز برای در امان ماندن از ابهام روایت، نقل شده است. به نظر می‏رسد ضعف سندی از یک سو و عدم سازگاری این حدیث با آموزه ‏های قرآن و سایر روایات و نیز تعارض با سیره عملی معصومان (ع) از سوی دیگر، مانع از انتساب این حدیث به امام علی (ع) خواهد بود.