نُصیریّه و انتقال میراث حدیثی غالیان کوفه به شام؛بررسی موردی آثار منسوب به محمد بن سنان

محمد بن سنان زاهری از آن دست راویان پُر روایتِ کوفی است که اعتبار وی میان رجال‌شناسان و فقیهان مورد گفت‏وگوست؛ گروهی وی را قابل اعتماد می‌دانند و برخی او را نامعتبر قلمداد می‌کنند. ظاهراً تمایلات غالیانۀ وی در بی‌اعتباری‌اش نزد رجالیان امامی بی‌تاثیر نبوده است. هرچند رگه‌های این تمایلات و گرایش‌ها در میراث روایی بازمانده از او در جوامع روایی امامیه چندان مشهود نیست، اما در میراث برجای مانده و منسوب به وی در میان گروه‌های غالی شام در سده‌های چهارم و پنجم هجری وجود عناصر غلوآمیز به روشنی قابل مشاهده است. در آثار برخی مولفان نصیری، از متونی با انتساب به ابن سنان یاد و مطالبی از آن‏ها نقل شده است که - در صورت درستی انتساب - از یک‌سو موید غالی بودن وی و از سوی دیگر، شاهدی در پالایش میراث حدیث امامیه توسط محدثان بزرگ از عناصر غلوآمیز خواهد بود.