شیوع قلدری، آسیب عمدی به خود و عوامل مرتبط با آن در دانش آموزان پسر دبیرستانی

مقدمه: هدف از این مطالعه، برآورد شیوع آسیب های عمدی به خود و قلدری و تعیین عوامل مرتبط با آن ها در یک نمونه از نوجوانان ایرانی است.روش کار: در این مطالعه ی مقطعی تحلیلی در سال 1390 یک نمونه ی تصادفی 1064 نفره از دانش آموزان پسر دبیرستانی شهر زنجان به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شد. اطلاعات مرتبط با شیوع رفتار قلدری و آسیب های عمدی به خود و نیز استعمال دخانیات، وضعیت اقتصادی اجتماعی و متغیرهای روانی اجتماعی از طریق پرسش نامه به دست آمد. از مدل رگرسیون لجستیک دوحالته ی تک-متغیره و چندمتغیره برای ارتباط بین متغیرهای مورد نظر و رفتارهای آسیب عمدی به خود و قلدری استفاده شد.یافته ها: از 1064 شرکت کننده، 285 نفر (8/26 درصد) و 280 نفر (3/26 درصد) به ترتیب آسیب عمدی به خود و رفتار قلدری را گزارش کردند. نسبت شانس مصرف سیگار برای آسیب عمدی به خود از سایر عوامل خطر بیشتر بود (92/5=or، فاصله ی اطمینان 95%: 79/9-57/3) اما وضعیت اقتصادی اجتماعی بیشترین نسبت شانس را برای رفتار قلدری داشت (92/2=or، فاصله ی اطمینان 95%:74/4-80/1). در میان عوامل حمایتی، عزت نفس بالا بر آسیب عمدی به خود (32/0=or، فاصله ی اطمینان 95%: 84/0-12/0) و نظارت والدین بر سیگار کشیدن نوجوان برای قلدری (53/0=or، فاصله ی اطمینان 95%: 75/0-37/0) بیشترین تاثیر حمایتی را داشتند.نتیجه گیری: شیوع رفتارهای خشونت آمیز مانند آسیب عمدی به خود و قلدری در بین نوجوانان نگران کننده است. تجربه ی مصرف سیگار و وضعیت اقتصادی اجتماعی به ترتیب بیشترین همبستگی را با رفتارهای آسیب عمدی به خود و قلدری داشتند. داشتن عزت نفس زیاد و نظارت والدین، بیشترین اثر حمایتی را روی این دو رفتار خشونت آمیز داشت