فراتحلیل مطالعات فقر در ایران (از سال 1380 تا 1400)

چالش اساسی سیاست‌گذاری کاهش فقر در کشور، ارائه تصویر درست و واقعی از این پدیده است. با آنکه مطالعات زیادی در زمینه فقر انجام‌شده اما عمده مطالعات منفرد، متنوع و بدون ارتباط باهم و بعضاً متمرکز در یک حوزه علمی (اقتصاد) بوده است که امکان در نظر آوردن فقر در ابعاد مختلف را با دشواری مواجه می‍کند. باتوجه به اهمیت شناخت فقر و تدقیق پژوهش‍های صورت گرفته، پژوهش حاضر با استفاده از روش فراتحلیل به دنبال فهم جامع از پدیده فقر است و در پی پاسخ به این سوال است که عوامل اجمالی موثر بر فقر کدام‌‍اند و کاستی‌های مطالعات فقر چیست‌اند. جامعه آماری 45 مطالعه بین سال‍های 1380- 1400 است که 32 مطالعه به‌عنوان نمونه بر اساس داشتن شرایط لازم انتخاب شده اند. یافته های پژوهش نشان می‌دهد مطالعات فقر در ایران عمدتاً با تمرکز بر حوزه اقتصاد انجام‌شده و توصیفی، پراکنده، منفرد و فاقد ارتباط با یکدیگرند. آنجا هم که بر علل فقر متمرکز شده‌اند به سراغ عوامل غیرساختاری فقر و اندازه گیری اثر متغیرهای فقر رفته‌اند که به‌نوعی گویای بدیهی انگاری علت یابی فقر و تمرکز بر عللی است که خود معلول مسائل ساختاری و ریشه‌ای‌ترند. این علل عبارت‌اند: تورم، وضع بیکاری، عدم مهارت، سرمایه اقتصادی، جنسیت، بارتکفل، سرمایه اجتماعی، تحصیلات.

meta-analysis of poverty studies in iran (from 2001 to 2021)

the basic challenge of poverty reduction policies in iran is to present a true and real picture of this phenomenon. although many studies have been conducted in the field of poverty, most of the studies have been isolated, diverse and unrelated, and often concentrated on the field of economics. it makes it difficult to consider poverty in other dimensions. due to the importance of understanding poverty and verifying the studies done, this study seeks for a comprehensive understanding of the phenomenon of poverty using meta-analysis and the study seeks to answer the question of what are the general factors affecting poverty and what are the shortcomings of poverty studies. the statistical population was 45 studies between the 2001-2021, of which 32 studies were selected based on sampling criteria. the findings of the research show that the studies of poverty in iran are mainly focused on the field of economics and are descriptive, scattered, isolated and lack synergy. even where they have focused on the causes of poverty, they are based on non-structural factors of poverty rather than deep structor of variables. these causes are: inflation, unemployment, lack of skills, economic capital, gender, dependency burden, social capital and education.