فهم تجربه‌ی پیاده‌روی زنان ایرانی در اربعین

پیاده‌روی اربعین در شکل کنونی‌اش، آیینی نوظهور و پدیده‌ی اجتماعی متکثری است. تکثر این پدیده‌ی اجتماعی ریشه در گوناگونی روایت‌های زائران و معناهای متنوعی دارد که افراد از این پدیده می‌سازند. روایت زنانه سنخی از روایت‌های موجود از این آیین است که در عین برخورداری از تکثر در معناسازی، روایتی طردشده و به حاشیه رانده‌شده توسط کلان‌روایت‌های رسمی و مردانه از این آیین است. پژوهش پیش‌رو، با هدف فهم تجربه‌ی زنان زائر، یافته‌های به‌دست‌آمده از گفت‌و‌گوهای نیم‌ساخت یافته‌ی‌ عمیق با 25 زن 22-68 ساله در موکب‌های مسیر پیاده‌روی را به روش تحلیل مضمونی مورد مطالعه قرار داده است. مطالعه یافته‌ها نشان می‌دهد که زن زائر ذیل پنج مضمون ملال روزمره و رهایی از دلزدگی‌های زندگی مدرن، لذت رنج مقدس و خودخواسته، حافظه‌ی تاریخی جنگ و سیالیت معنای بدن، از سوژگی زنانه در تاریخ تا گذر از ابژگی روزمره و اشراق معنوی زائر و تغییر رفتار از خودخواهانه و عادتی به دگرخواهانه، در فرایند سوژگی زنانه به ساخت خود فردی‌اش در قالب فردیتی چندپاره می‌پردازد. زن زائر با شبیه‌سازی تجربه‌ی خود در راهپیمایی اربعین با رویداد مصیبت‌بار عاشورا و وقایع پس‌ازآن، در فرایند دوگانه‌ی ساخت‌شکنی/ ساخت دوباره‌ی خود، با بازاندیشی انتقادی از استریوتیپ‌های جنسیتی برساخت شده در گفتمان رسمی جامعه‌ی ایرانی، خود زنانه‌اش را در قالب تصویر سوژه‌ای فعال باز‌ می‌نمایاند.

Comprehension of Iranian Women’s Experience of Arbaeen Foot Pilgrimage

Arbaeen walk in its current form is a novel ritual and diverse social phenomenon. The diversity comes from the multiplicity of pilgrims’ narratives and the variety of meanings people attach to it. The feminine narrative of Arbaeen walk, despite all its diverse meanings, is neglected and marginalized by the formal, masculine metanarrative. The present research aims at comprehending women’s foot pilgrimage experience through the thematic analysis of indepth, semistructured interviews with 25 women aged between 2268 made in the camps (moukeb) of the pilgrimage route. The findings show that as part of the feminine subjectivity, the female pilgrim constructs herself as a fragmented identity in form of five major themes: fatigue of everyday life and ridding of modern life monotony; gratification of selfimposed, sanctified pain; memory of war and the fluid meaning of body; historical feminine subjectivity averting everyday life objectivity; and spiritual illumination in moving from egoistic, habitual behavior to altruism. The female pilgrim represents herself as an active subject by assimilating her experience of Arbaeen walk to the Ashoura agony and its aftermath incidents, thereby deconstructing and reconstructing herself through critical reflexivity on gendered stereotypes constructed in the formal discourse of Iranian society.