هویت بومی در برابر هویت غیربومی؛ پژوهشی کیفی درباره ناسازگاری‌های هویتی در شهر بندرعباس

در جوامع چندفرهنگی، تقابل‌های هویتی و به‌ویژه دوگانه‌ی بومیغیربومی، منبعی هویت‌بخش ایجاد کرده و چالش‌ها و تعارضاتی به دنبال دارد. هدف از مطالعه‌ی حاضر آن است تا ادراک و تفسیر ساکنان بومی شهر بندرعباس از دوگانه‌ی هویت بومی هویت غیربومی را توصیف کرده و بسترها و دلالت‌های آن را آشکار سازد. مطالعه‌ی حاضر با روش‌ پژوهش کیفی و راهبرد نظریه زمینه‌ای انجام‌گرفته است. داده‌های میدانی با به‌کارگیری نمونه‌گیری هدفمندنظری و طی مصاحبه با 23 نفر از ساکنین بومی این شهر که حداقل سه نسل در این شهر زندگی کرده‌اند، به‌دست‌آمده‌‌ و درنهایت بر اساس کدگذاری سه مرحله‌ای استراوس و کوربین تحلیل شده است. یافته‌های میدانی حاکی از آن است که درک ساکنان بومی شهر بندرعباس از ساکنان غیربومی، امری ذاتی نیست بلکه مبتنی بر تجربه‌ی زیسته‌ی کنشگران و تعاملات اجتماعی آن‌ها با یکدیگر شکل گرفته است. مشارکت‌کنندگان میدان مطالعه، به‌واسطه‌ی حضور و زندگی در سرزمین اجدادی خود، هویت بومی می‌یابند اما غیربومی را به‌مثابه دیگری معضله‌دار، تفسیر می‌کنند چراکه منافع اقتصادی و همچنین ارزش‌های فرهنگی خود را تا حدی ازدست‌رفته تلقی می‌کنند. پیامد این تفسیر، تقویت پیوستگی و انسجام درون گروه و افزایش نوعی قوم‌مداری است که می‌تواند به تخریب سرمایه‌ی اجتماعی منجر شود.

Indigenous Identity against Non-indigenous Identity; a Qualitative Research about Identity Incompatibilities in Bandar Abbas

In multicultural societies, identity conflicts, especially indigenous/nonindigenous dualities, create an identifying source, and lead to identity challenges and conflicts. The purpose of the present study was to describe the perception and interpretation of the indigenous inhabitants of Bandar Abbas of the duality of indigenous identity and nonindigenous identity and to reveal its contexts and implications. The present study was conducted using qualitative research method and grounded theory strategy. Field data were obtained using purposivetheoretical sampling and interviews with 23 indigenous residents who have lived in the city for at least three generations and were finally analyzed based on threestep coding by Strauss and Corbin. Field findings indicate that the perception of indigenous residents of Bandar Abbas of nonindigenous residents is not inherent, but is based on the lived experience of actors and their social interactions. Participants gain an indigenous identity through their presence and life in their ancestral homeland, but interpret the nonnative as a problematic other, because they see their economic interests as well as cultural values as somewhat lost. The consequence of this perception is the strengthening of cohesion within group against out group and the increase of ethnocentrism.