میزان دسترسی مسلمانان به رسانه ها در مقایسه با سایر ادیان

بحث درباره رابطه میانمیزان دسترسی به رسانه ها و توسعه موضوعی است که بیش از پنجاه سال از ورود آن به ادبیات علوم ارتباطات می گذرد. نخستین بار دانیل لرنرdaniel lerner) ) رابطه ای خطی و علت و معلولی را میان وسایل ارتباط جمعی و توسعه مطرح کرد و به این ترتیب موضوعی شکل گرفت که سال هاست یکی از مباحث پر چالش محققان علوم ارتباطات به ویژه در کشورهای درحال توسعه است. نگارنده در یکی از تحقیقات انجام شده در ایران نشان داد که میان عوامل مورد بحث لرنر، طی سال های 1956 تا 1991 ضرایب همبستگی 9/0 به بالا قابل مشاهده است. ضمن آن که تاکید شد که همبستگی های مذکور نمایند رابطه علت و معلولی نیست و برای دسترسی به روابط از آن نوع باید به موضوع نابرابری به رسانه های مختلف در هر جامعه و محتوای رسانه های آن جامعه توجه کرد. مقاله در ادامه ضمن معرفی شاخص و مدل ابداعی mai( شاخص دسترسی به رسانه ها) و طرز محاسبه آن با ارائه ضریب همبستگی بیش از 9/0 میان شاخص ابداعی با شاخص توسعه انسانی(hdi) در 167 کشور جهان آن را شاخصی قابل اعتماد برای مطالعات تطبیقی معرفی کرده است. بخش اصلی مقاله حاوی مقایسه شاخص mai و همچنین شاخص دسترسی رقومی (dai) ( شاخص معرفی شده در سال 2003 از سوی اتحادیه بین المللی ارتباطات راه دور) در میان کشورهای مختلف جهان نه بر اساس حوزه جغرافیایی بلکه بر اساس اکثریت جمعیت دینی - با تاکید بر جمعیت های مسلمان - است و نشان می دهد که چگونه نابرابری های سنگینی در این حوزه وجود دارد. مقاله در انتها باتکیه بر معادلات رگرسیون وضعیت نرمال یا غیرنرمال بودن میزان دسترسی به رسانهها در جوامع مورد بررسی را دنبال کرده است.