ساخت های جهانی همکاری

ساختارهای رفتار آدمی - حتی رفتارهای بیماران روانی - با تمام پیچیدگی ها و گوناگونی، نامحدود نیستند، بلکه قانونمند و قاعده پذیرند؛ در نتیجه، همه جایی و به اصطلاح جهان شمول هستند. و از آن جا که رفتارهای آدمی افزون بر بسترهای زیست شناسانه، رفتارهایی تاریخی و فرهنگی اند و اموری خلق الساعه نیستند، لذا همه گاهی یا زمان شمولند. تنها وجود ظواهر بسیار گوناگون و گاه فریبنده است که در نگاه های نخست این همگونی ها و اشکال ساخت یافته رفتاری را از چشم دور نگاه می دارد. در چهار دهه گذشته، مولف آن چه که نخست از رفتارهای یاریگرانه آدمیان و انواع آن محلی خاص و بی همتا می پنداشت، بتدریج در جای های دیگر ایران و در زمینه های دیگر و با شگفتی گاه در سایر کشورها و فرهنگ ها و افزون بر آن، در دیگر زمان ها نیز یافته است. و لذا به تدریج - در این زمینه خاص - از شناخت ابتدایی مفاهیم سطحی و جزئی و شخصی به شناخت و مفاهیم عمقی تر، کلی تر و جمعی تر دست یافته است. شگفت آورتر از ساخت و کارکردهای همسان انواع اصلی همکاری در میان گروه ها و جوامع انسانی موجود، و وجود این انواع در طول تاریخ و پیش از تاریخ، وجود صور ابتدایی و انواع همکاری در میان جانوران جهان، چه به شکل طبیعی خود و چه اخیرا به شکل آزمایشگاهی آن است که به شکل غیر قابل تصوری گسل عظیم بین غریزه و فرهنگ را پشت سر نهاده است. این مقاله در پی توضیح و اثبات چنین مدعایی است.